Kıbrıs Türkü’nün basın hayatı, bayağı eski basın tarihine dayanır. Dün kutladığımız 11 Temmuz Basın Günümüz de, Kıbrıs’ta Ahmet Emin Efendi tarafından yayınlanan SADED adlı ilk Türkçe Gazete’nin yayın hayatına atfen, Kıbrıs Türkleri olarak bizler de bu günü, Basın Günü olarak kutlamaya başladık.
Daha da gerilere giderek bilgimizi tazeleyelim isterseniz...
Osmanlı Devleti’nde yenileşme ve ıslahat hareketi ile görülmeye başlanan ilk gazetelerden etkilenen İngiliz İdaresi’ndeki Kıbısrlı Türk aydınlar da Kıbrıs’ta gazete çıkarmaya başladılar.
Bilinen odur ki matbaa olmadan herhangi bir yayın yapılamaz, basılamaz. O nedenle birinci adım mutlaka bir matbaanın kurulmasıydı.
Kıbrıs’ta ilk matbaa, Larnaka’da kurulmuş ve matbaaya Henry King and Co. Adı verilmiş. Bu matbaanın ilk gazetesi, Kipros/Cyprus ismi altında 1878 yılında yayınlanmıştır.
Kıbrıs’ta Osmanlı Türkçesi ile yayınlanan ilk gazete ise, Aleksan Sarrafyan isimli bir Ermeni’nin imtiyaz sahibi olduğu ÜMİT gazetesidir. Bu meyanda bir Türk tarafından çıkarılan ilk Türk gazetesi SADED olmuştur. Bu gazeteyi çıkaran da Ahmet Emin Efendi olmuştur.
SADED’in yayın tarihi olan 11 Temmuz 1889, Kıbrıs Türk Gazetecilerince “Kıbrıs Türk Basın Günü” olarak kabul edilerek kutlanmaya başlanmıştır.
Gerçekte gelinen o uzun yolda, günümüz gazetecilerinin ve gazete birliklerimizin bu günün anlamını pekiştirmesi, eskilere bir vefa ve erdem borcu olarak da algılanabilir.
Malum 21 Aralık 1963 olayları ile Kıbrıs Türkü herşeyini kaybetmiş ve dünyadan Rumlar tarafından izole edilmişti. Kıbrıs Cumhuriyeti’nin ortağı olan Türkler, artık normal bir hükümet ve idari yapı altında görev yapamaz duruma gelince, haklı olarak Türk gazete ve yayıncılar kendilerine yeni kaynaklar yaratmışlar ve bugünlere ulaşmamızı sağladılar.
O zor günlerde Kıbrıs Türkü’nü ayakta tutan tek gazete Dr. Küçük’ün Halkın Sesi Gazetesi’ydi.
Binlerce göçmenin kurşunlar altında canlarını kurtarma savaşı verdiği bir zamanda en büyük sorunun iletişimsizlik olduğu görülmüştü. Dönemin Bayraktarı Kenan Coygun’un talimatı ile Cumhurbaşkan Yardımcısı Dr. Küçük’ün ikametgahındaki garajında Bayrak Radyosu, Kıbrıs Türk Mücahidi’nin sesi kurulmuştu.
O günü çok iyi hatırlıyorum...
Dr. Küçük’ün makam arabası Austin Princess garajdan çıkarılıp, Kuğulu Park’a bakan tabyanın üzerine park edilmişti. Sonra bir sürü teknik adam o garaja girip çıkmaya ve kendi radyomuzu kurmaya başlamışlardı. Bir gün içeriye girdiğimde, yüzlerce araba aküsü, telefon ahizesi, kablo ve daha nice aksamlar garajı doldurmuştu.
Bayrak radyosu artık ses getiriyordu. Bütün bölgelerde iletişimsiz kalan kardeşlerimiz, Bayrak Radyosu sayesinde birbirlerinin izlerini bulmuşlar ve parçalanmaları önlenmişti.
Bunun yanında hayatımıza giren pek çok gazete vardır basın tarihimizde. Bunların bazıları, Haber, Ses, Vakit, Yankı, İnkilap, İstiklal, Halkın Sesi, Hürsöz, Ateş ve dahalarıdır. Şu anda pek çok çağdaş yayın ve baskı sistemi, hayatımıza girmiş ve dünya yayıncılığında yerini almıştır.
İnternetin de egemen olduğu günümüzde, Kıbrıs Türkü’nün nereden nereye geldiğini sorgulamaya da hakkımız vardır herhalde. Basın Günümüz’ün kutlandığı bugünlerde hep bu soruyu sorarak azmin elinden hiçbir şeyin kaçamayacağı gerçeğini de ayrıca ifade edebiliriz.
Bugün neyimiz yok ki...
Devletin televizyon kanalı BRT, renkli yayınını sürdürüyor. Uydu üzerinden dünyayla bütünleşiyoruz. Bununla beraber, özel tv kanalları ayrıca hayatımıza renk katan yayın organlarıdır.
TAK Haber Ajansı’nın kuruluşu, Denktaş’ın Nisan 1968’de adaya gelişi ile kurulmuştu. O günü de hatırlıyorum. Rahmetli Sait Arif Terzioğlu, Denktaş’ın talimatı ile görevlendirilmiş ve köklü yayın ve haber merkezimiz haline gelmiştir.
Şu anda yaşadığımız şu koronavirüs belası yüzünden bazı gazetelerimiz maalesef yayınlanamamıştır. Yine de internet gazeteciliği ile yayınlarını sürdürmüşlerdir. Bu kötü günlerin geçeceğini umut ederek, gelecek yıl daha bir görkemli bir şekilde Kıbrıs Türk Gazeteciler Birliği’nde kutlamalarımızı yapacak ve alışık olduğumu o güzel günlerin hasretini gidereceğiz.
11 Temmuz Basın Günü, bütün meslektaşlarıma kutlu ve mutlu olsun...
