Son zamanlarda uçak bileti fiyatlarını artmasıyla vatandaşa bunun neden olabileceğini sorduk. Bunun sebebini sorduğumuzda kendi uçak firmamızın olmamasından şikayetçi oldular. Vergilerin neden düşüremedikleri kafalarında ki soru işaretlerden birisi. Uçak biletlerinin artmasıyla turizminde kötü etkilendiği endişesindeler. Bu sorunun ticaretle zincirleme ilerlemesi onları zor durumda bırakıyor. Bu soruna sağlıklı kararlar alınarak bir çözüm bulunması yönündeler.
İsmail Resul Arslan (Esnaf):
Soru: Kıbrıs ve Türkiye olan uçak seferleri neden bu kadar pahalı?
Cevap: Türkiye’nin uygulamış olduğu vergiden kaynaklanıyor. Adam Larnaka’dan İngiltere’ye gidiyor yüz dolar ama buradan Hatay’a git bin tl bu Türkiye’nin uygulamış olduğu bir politika. Bu fiyatların artışına el atmıyor bir anlaşma var. Bir şirket daha var yeni seferlerine başladı. Fakat yine de bir çözüm olmadı fiyatlar çok pahalı. Çözüm olarak bu fiyatların düşmesi gerekiyor devletin artık KDV’yi kaldırması gerekiyor. Mesela bir bilet almaya kalkıyorsun bilet 60 TL hizmet bedeli 150 TL. hizmet bedeli, vergisi derken uçak biletleri çok pahalı oluyor. Bu uçak firmasının uyguladığı bir şey değil devletin uyguladığı bir şey.
Adil Erten (Esnaf):
Soru: Kıbrıs ve Türkiye olan uçak seferleri neden bu kadar pahalı?
UÇAK BİLETLERİ DÜŞSÜN DAHA FAZLA İNSAN GELSİN.
Cevap: Çok bilmiyorum fakat büyük bir ihtimalle yakıtlardan kaynaklı olabilir. Enflasyonun kötü olması da bu konuyu etkiliyor olabilir. Acaba Türkiye kendi turizmini mi düşünüyor da uçak biletleri bu kadar çok pahalı ama zannetmiyorum. Ucuz olunca daha çok insan buraya gelir. Hatta Türkiye’nin desteklemesiyle hatta uçak biletlerini biraz düşürmesi gerek ki buraya daha fazla insan gelebilsin. Kuzey Kıbrıs’ın varlığı daha da belirgin hale gelsin.
Hacı Avize (Esnaf):
Soru: Kıbrıs ve Türkiye olan uçak seferleri neden bu kadar pahalı?
TEK BİR FİRMAYA NEDEN MECBUR BIRAKILIYORUM?
Cevap: Demek ki bir anlaşma var. Bu da bir rant meselesinin olduğundan bahsetmek mümkündür. Uçak firmalarının arasında veya devlette birileri bundan nem alanıyor. Fiyat farkından dolayı benim arkadaşım Larnaka’dan Sofya’ya 20 Euro’ya bilet aldı. Burada bir zıtlık var bunun sebebi de uçak firmaları kendi arasında anlaşmış. Sadece Pegasus sefer yapıyor. Neden öbür firmalar buraya gelmiyor ve neden uçak seferlerini çoğaltmıyorlar. Kendileri yiyor bir rant var işin içinde. Olanda halka oluyor. Bunu da siyasi ve politik olarak düşünmek çok mümkün siyasi buna izin vermezse bu işi bağlayabilir mi? O da bir köşesinden nemalanıyor. Basit bir olay buda böyle devam ediyor ve gidiyor. Üç tane daha firma buraya uçuş yaptığı takdirde ne olacak bu seferde rekabet olacak. Bundan dolayı da fiyatlar düşecek. Millet ölmüş gitmiş turizm çökmüş umurlarında mı? Beni neden tek bir firmaya mecbur ediyorlar? Üstelikte benden bir kilo arttığı zaman o kilonun da parasını alıyor.
İbrahim Hasoğlu (Esnaf):
Soru: Kıbrıs ve Türkiye olan uçak seferleri neden bu kadar pahalı?
Cevap: Neden dediniz Erdoğan konuşuyor Euro ve dolar yükseliyor sürekli. Bunun bir çaresi var mı dersen hiçbir çaresi de yok. Sürekli fiyatların artmasına biz bir şey yapamıyoruz. Sistem pahalılıktan ilerisini göstermiyor. Bu şekilde işliyor bu sistem. Sen uçak bileti fiyatlarını pahalı yaparsan bende bu sefer kendi menfaatime göre hareket edeceğim. Bu seferde tek firmayla çalışınca en fazla seferi bir firma yaparsa insanlara seçme hakkı doğmuyor. Serbest ekonomiyle yürütülüyor bu durum.
Sami Güdenoğlu (zümrüt turizm):
Soru: Kıbrıs ve Türkiye olan uçak seferleri neden bu kadar pahalı?
KIBRIS TÜRKHAVAYOLLARININ KAPATILMASI İYİ OLMADI
Cevap: Bu toplum için, turizmciler için kanayan bir yaradır. Kıbrıs Türk Havayolları bilerek ve isteyerek hazırlanan senaryo neticesinde kapatıldıktan ve bazıları kişileri nemalandırma hedefinde kapandıktan sonra Kıbrıs’taki uçak biletleri tavan yapmıştır. Neden çünkü iki tane özel havayolu şirketine hatta üç tane bir de Türk Havayolları var. Kıbrıslı vatandaşlar ve Kıbrıs’a seyahat eden kişiler bu durumdan rahatsız olmaktadır. Bu 2010 yılından beridir aynı şekilde huzursuzluk var. Bu Kıbrıs Türk Havayolları dengeyi sağlıyordu. Milli havayolumuzdu ve milli havayolu olmayan bir ülkede turizmden bahsetmek mümkün değil. Çünkü özel şirketler kendileri kar edelim gerisi bizi ilgilendirmez noktasında hareket ediyorlar. Ama milli havayolunun olması Kıbrıs ekonomisinin genelde karlılığı düşünülmüş.
KIBRIS TÜRK HAVAYOLLARI KAPATILMADI
Genelde az bir zararla veya başlı başına bir noktası ile faaliyet gösterir bu yaşamını sürdürürse genelde ekonominin kazanılmasıdır burada önemli olan. Buradaki taksicinin, esnafın, otelcinin çarşıdaki esnafın kazanması ve hayat standartlarının yükselmesidir önemli olan ama burada yapılan maalesef bunu her zaman söylüyorum Kıbrıs Türk Havayolları batmadı bilerek ve isteyerek kapatıldı. Bu bir senaryoydu uygulandı ve bu şekilde bitirdiler. Bunun sağlamsını söyleyeyim size Kıbrıs Havayolları kapandıktan sonra ne yaptılar. Dediler ki Kıbrıs Havayollarında çalışanları devlete almaya gayreti içine girdiler ve bunu da başardılar. Burada Kıbrıs Havayollarının kapatılmasında bir art niyeti olduğu ortaya çıkmıştır. Neden? Bu havayollarında personel fazlalığı varsa havayolları bu yükü çekemeseydi diyeceklerdi ki bu havayolu yüz kişiyle idare edilebilir bu mevcut 900 kişiden yüz kişiyi burada bırakıyoruz. Bu işin tecrübeli deneyimlileri burada bırakıyoruz geriye kalan kısmı devlete alıyoruz dedikten sonra havayolunun yaşamasına fırsat verilmesi gerekirdi. Bu yapılmadı. Neden? Art niyetleri vardı. Bu bir sağlamadır mademki sen bu personeli devlete aldın demek ki yapabilirdin. Hayattayken neden yapmadın ve bu imkanı sağlamadın bu havayolunu yaşatsaydın da bu insanlar bu kötü günü görmeseydi.
BURASI ŞUAN AÇIK HAVA HAPİSHANESİNE BENZİYOR
Burası bir ada bir araçla gitmek gerekir. Deniz yollarımız maalesef gelişmedi. Bu Türkiye’nin üç tarafı denizle çevrili olmasına rağmen Türkiye’de deniz yolları gelişmemiştir. Neden? Oda bilerek ve isteyerek kapatılmış sayılır bana göre. Üç tarafı denizle çevrili olmuş bir ülkede deniz yollarının olması lazım, denizciliğin ilerlemesi lazım. Ellerindeki mevcut feribotlar vardı onları dahi çıkardılar bazı kişileri nemalandırmak için. Buraya gelmek için ya bir deniz yolu kullanılacak yada hava ulaşımını kullanacaksın.
KIBRIS TÜRK HAVAYOLLARINI ÇİFTLİK OLARAK GÖRDÜLER
Kıbrıs Havayollarını tekrar gündeme gelmesi lazım ismi ne olursa olsun. Geçmişte Kıbrıs Türk Hava Yollarının ortağı olan ilk kurşunu ayağına sıkan Sayın Serdar Denktaş’tır. Bizim olsun bizim olsun diyerek Türk Havayollarıyla çatışmaya girdi. Türk Hava yollarıyla olan ortaklığını bozdu. Bu bozulmadan sonra o dönemde iktidara kim gelirse gelsin bu seçim arifesinde Kıbrıs Türk Hava Yollarını çiftlik olarak gördüler. Oraya devamlı personel aktardılar. Oraya personel aktarılması neticesinde bu sayı şişirildi. O zaman orada mevcut birde sendika vardı. Hava sendikası o Hava-Sen’in başkanı da kusurlu demeyeceğim ama hayalı olduğunu söyleyebilirim. Bu personel oraya yığılırken o sendika başkanının demesi gerekirdi ki bu Kıbrıs Türk Havayolları şirketi bu personeli kaldıramaz. Bu gemi bu personeli taşıyamaz dedikten sonra gelen talepleri geri çevirmesi gerekirdi. Kıbrıs Türk Havayolları bu şekilde ortadan kaldırıldı. On bir yıldır hala daha insanlar endişe içinde adam bileti 200 TL’ye alıyor iki saat sonra 400 TL oluyor. Bunu kimse soramaz ve denetleyemez.
NEDEN BU BİLETER BU KADAR ANİ ARTTI
Bu kategorileri ayırdıkları gibi uçağı da bu kategoride bu kadar bilet bu fiyatta demesi onun vicdanına kalmıştır. Yaşananların bir kısmında bu sabittir. Önce yüksek klasları açıyorlar. Vatandaş yüksek klastan alıyor biletini daha sonra yavaş yavaş aşağıya doğru ilerler. Neden? Nasıl olsa ucuz bileti satıyoruz. Onun için yüksek klaslar açılıyor. Bu olacak şey değil yanında 200TL ye bilet alan bir kişi var birde 1500tl ye bilet alan var. Bu kabul edilebilir bir olay değil. Kimse bunu hazmedemez. En erken zamanda milli havayolumuzun gündeme gelmesi lazım bir atasözü var bükülmeyen el öpülüp Türk Havayollarına yanaşmaları lazım biz ettik siz etmeyin bir hata zamanında yapıldı gelin bu hatayı birlikte düzeltelim ve bunu bu şekilde halletme yoluna gidebilirler. Örneğin bir taban be bir tavan fiyatının belirlenmesi lazım. Türkiye’de iç hatlarda adam diyor ki 200tl nin altında olmayacak 400tl nin üzerinde de olmayacak. 400tl ile sınırladı kendini İstanbul- Ankara 400tl olacak diyor ama uçağın müsaitse o kalaslara göre 200tl yede bilet alıyorsun. Ama dört yüzün üzerinde olmayacak diyor kendilerine. Kıbrıs’ın saatleri belli bu saatlere göre iç hatlarda ne uygulanırsa burasıda öyle uygulansın.
TÜRKİYE YAKITLARINI BURADAN ALIYOR
Burası da iç hat gibi görünmesi lazım bizim kardeş anavatanımızın bunu bu şekilde görmesi lazım. Bunun dışında bir şey düşünemem bu düzetilebilir bundan sonra oradaki şirketler Kıbrıs’ı dış hat olarak gösterdikleri için yakıtı burada daha ucuza alıyorlar. Türkiye yakıtlarını buradan alıyor ve aldığı bu yakıtları burada da kullanıyor. Burada aldığı yakıtı iç hatta kullandığını söylemiyor. Adamlar Kıbrıs’a uçacağı vakitte göre oradan yakıt alırlar ki buraya geldiklerinde ucuza depolarını doldurabilsinler diye.
KIBRIS’A YAPILAN KATKILAR BOŞUNA DEĞİL KARŞILIĞI VERİLMİŞTİR
Burada konaklama daha ucuz birde bu vergiler her geçen gün arttırılıyor. Bana göre milli seferberlik ilan edin ve bilhassa havayollarındaki vergilerin kaldırılması lazım sadece kök bilet ücreti alınması lazım. Çünkü bu şekilde Kıbrıs’a olan uçuşları ucuzlarsa ve buraya gelişler çoğalırsa devlet burada alacağı konaklamadan buradan alacağı vergilerle zaten onu karşılar. İthalat ihracat açığımız yüz elli milyon civarında bir ihracat yapıyoruz bunun karşılığı bir buçuk milyara ithalat durumumuz var. Ne demektir? Bu ithal edilen ürünlere burada devlet gümrük alıyor orada ihraç eden firmalardan da oradaki devlete vergi veriyor. Buraya gönderdikleri para ihracattan aldıkları vergileri tahminim üçte biri kadardır. Kıbrıs’a yapılan bu katkılar boşuna değil karşılığı verilmiştir. Bununda gündeme gelmesi lazım ithalat ihracat arasındaki farktan Türkiye çok büyük karlar elde ediyor.
HER ŞEY DAHİL SİSTEMİ UYGULANIYOR
Bu olay Türkiye’de başlatılmıştır. Bununda kahramanı zamanında bir ticaret erbabı Antalya’ya seyahate gitmiş otelde kalıyor işleri dolayısıyla görüşmeler yapıyor otele geç gidiyor. Otele saat on buçuk yada on birde gidiyor adam diyor ki yemek alacağım dedikten sonra diyorlar ki mutfak kapalı. Nasıl? Saat dokuzda mutfak kapalı servisimiz yoktur diye bir cevap aldıktan sonra bunun üzerine her şey dahil sistem bu arkadaşın yüzünden başlıyor. Bundan Türkiye esnafı çok büyük zarar görüyor. Mesela her şey dahil sistemiyle geldiğinde adam otelden çıkmak istemiyor. Bu sefer oradaki turistik yerleri gezmiyor. Taksicisi iş yapamaz, esnafı para kazanamaz otelde ipek böceği gibi yer içer, havuza , havuzdan odaya, mutfağa giderek tatilini yapıyor. Kıbrıs’ın güzelliklerini de göremez Türkiye’de olduğu gibi bir taksiyi alıp Girne’ye gidip oradaki güzellikleri göreyim ve orada bir yemek yiyeyim bu düşünceden vaz geçer adam. Zaten ben oteli ödedim neden çıkıp ta fuzuli masraf yapayım diyor. Bunun için dünyada yalnız tek olan ülke KKTC’dir. Kişilerin tatillerini otelin belirlediği değil vatandaşın hür olması lazım. İstediği şekilde istediği konsepte rezervasyon yapması lazım. Otellerin oda kahvaltı fiyatları olması lazım, yarım pansiyon olması lazım onun için bu her şey sistemin Kıbrıs’ta yasaklanması lazım aksi halde burada yalnız parayı kazanan oteller ve uçak şirketleri olacak. Her şey dahil sisteminin kalkması uçak fiyatlarına taban ve tavan şeklinde bir fiyat belirlenecek. Türkiye Kıbrıs seferlerinde bir iç hat olarak görmesi lazım ona göre vergileri saptaması lazım. Bunlar iki devlet arasında çözülebilecek sorunlardır. Türkiye de Turizm Bakanlığına bağlı olan müze yerlerine Kıbrıs’tan seyahat eden KKTC vatandaşlarının Türkiye’de TC vatandaşlarının uygulanan prosedürün uygulanması konusunda bizim burada giden grupları yabancı görüyorlar. 65 yaş ve üzeri TC vatandaşı biletsiz giriyor müzelere bakanlığa bağlı olan müzelere girişlerin anısını bize de uygulanmasını istiyoruz.
Mustafa Karpuz (Esnaf):
Soru: Kıbrıs ve Türkiye olan uçak seferleri neden bu kadar pahalı?
HER DEVLETİN KENDİNE AİT UÇAK FİRMALARI OLMASI LAZIM
Cevap: Firma eksikliği var. Firmalara ne kadar çok olursa eminim ki bilet fiyatları da düşecek. Tek firma olduğu için istediği gibi satış yapabilir. Kimse bunsa bir şey diyemez. Hükümetin buna bir el atması lazım. Son iki ay önce bir, iki firma daha açıldı. Şuan biletler uygun ama bayramdan önce bin tl bin beş yüz tl kadardı. Artan fiyatlardan sonra insanlar gemiye yöneldi. Gemilerde istediği gibi fiyat belirliyor. Çok pahalı eskisi gibi değil ve gemiye bindiğimizde hiç rahat seyahat edemiyoruz. Her devletin her milletin kendine ait uçakları olması lazım bunlar çok önemli bir konu. Bir uçağın bir üretimi bir ticaretinin olması lazım burası çok küçük bir yer. Başka ülkelere baktığımızda küçük ama harika şeyler çıkartıyorlar. Biz kendi durumumuza bakarsak biz gittikçe daha geriye gidiyoruz. İlerleme yok. Ben on beş yıldır buradayım bu sokaklar hala aynı ağalar aynı, kaldırımlar aynı yaşımız ilerliyor her şey aynı hiçbir şey değişmeyecek
Haber ve Fotoğraflar: Esengül Aykaç
VATAN ÖZEL
