Ayurveda’ya göre, zihnin nasıl çalıştığını anlamak için önce doğanın işleyişini anlamak gerekir. Bilincimiz de rüzgar, ateş ve yağmurun karşılığını bulmalıyız. Zihnimiz doğanın bir parçası olduğundan aynı temel yapı ve kanunlardan oluşur.
5 Element Ayurvedik düşünce tarzının ana unsurunu oluşturur. Bu elementler zihnin nasıl çalıştığına dair bir anahtar veya ipucu vermektedir. Zihinde ki 5 Element beden’dekinden daha ince bir yapıya sahiptir.Önce genel olarak 5 Element’in ne olduğunu hatırlayalım:
Boşluk (uzay)-hava- ateş- su- toprak. Dünya’da ki her şey bu 5 Elementin farklı oranlarda kombinasyonundan oluşmaktadır.

Ayurveda da 5 Element’in Ana Özellikleri
Toprak: Soğuk, kuru, ağır, kaba, katı, statik, sert, buğulu, bulanık
Su: Soğuk, ıslak, nemli, ağır, kaba, statik, yumuşak, bulanık, akışkan, pürüssüz
Ateş: Sıcak, kuru, hafif, ince, hareketli, keskin, sert, berrak
Hava: Soğuk, kuru, hafif, ince, keskin, berrak, sert, hareketli
Boşluk: Soğuk, kuru, hafif, ince, hareketli, keskin, yumuşak, berrak, pürüssüz, sıvı

Beden’deki Karşılığı:
Toprak: Kemikler ve ana yapı, sağlamlık, ayakla diz arası, anüs, koku alma duyusu, burun, mide
Su: Tüm sıvılar ve akışkanlık, tad alma duyusu, dil ve ağız, kalça, üreme organları, akciğerler,
Ateş: Sindirim Sistemi, mide, gözler, ince bağırsak
Hava: Nefes, akciğerler ve diyafram, kalp, dokunma duyusu, kollar ve eller, cilt
Boşluk: Baş, vücut boşlukları, duyma duyusu, kulaklar ve ses telleri, boğaz

Zihin’deki karşılığı:
Boşluk: Zihin esas olarak boşluk elementinden oluşmuştur. Maddesel olarak zihin ile boşluk benzerlik gösterirler. Zihnin açıklığı, genişliği (boşluğu) tekâmül seviyesi ile doğru orantılıdır.
Hava: Zihin hareket halindeyken rüzgara benzer. Zihnin İkinci elementi hava’dır. Zihin hareket kabiliyeti ve potansiyeli ışık hızından bile yüksektir. Zihninizi gözlemlediğinizde bunu görürsünüz. Zihnin devamlı aktif olarak çalışması hava elementi ile ilişkilidir.
Ateş: Algılama ve anlama kabiliyetidir.
Su: Empati kurma ve duygular’dır
Toprak: Hafıza ve bağımlılık’dır.

Ayurveda da Zihnin 3 katmanı vardır:
İç bölüm: Bu katmana iç bilinç de denilir ve burası hava elementi ile ilişkilidir. Duygular ve bilmenin kaynağı, en derinlerde hissettiğimiz ancak tam ifade edemediğimiz bölüm’dür burası.
Orta bölüm: Bu bölüme zeka da denilir ve burası ateş elementi ile ilişkilidir. Dış izlenimleri içeri  ve iç eğilimleri de dışarı taşıyan köprü niteliğinde ki bölümdür. Algıladıklarımızı sebeplendirme, yorumlama, yargılama ve karar verme bölümüdür.
Dış bölüm:  Bu katmana his ve duygu denir ve su elementi ile ilişkilidir.Dış dünya’dan bilgi ve izlenim toplayan, günlük hayatta duyular ve duygular tarafında kontrol edilen bölüm’dür.

Ayurveda da Benliğin 2 Katmanı:
Diğer 3 katman bu iki katman arasında işlev görür. His ve Duygu bölümü olan Dış katman kendini Dış Benlik, yani fiziksel beden ile özdeşleştirir. Diğer taraftan İç Bilinç de İç Benlik olan Ruh’a bağlıdır. Orta bölüm de ego ile ruh arasında köprü görevi görür.

1.Ayurveda Dış Benlik: Ego
Burası toprak elementidir. Dış Benlik sınırlı, katı ve ayırımcı kişiliğimiz olan ego’yu temsil eder.

2. Ayurveda İç Benlik: Ruh
Burası ise sınırsız ve sonsuz olan boşluk elementidir. İç Benlik beden, imaj ve kimliği ötesine geçen Birlik  bilinci ve farkındalıktır denebilir.
Toprak:  Ego
Su:  Duyusal Zihin
Ateş: Zeka
Hava:  Iç Bilinç
Boşluk: Yüksek Benlik
Hazırlayan: Ahmet Baba
Kaynak: www.mutluvesaglikli.com/ayurveda-ve-zihin/

Editör: Mehmet Kasimoglu