Kıbrıs Türk Engelliler Federasyonu, devlet ve hükümet yetkililerine çağrıda bulunarak, “Engelli Dairesi’nin kurularak hizmete açılması, inşaatı tamamlanmış Engelsiz Yaşam Evi’nin acilen hizmete açılması, 16 yıldır kamuya istihdamı yapılmayan engellilerin yasa gereği acilen istihdamlarının başlatılması ve Özel Eğitim Yasası’nın acilen yasalaşması” taleplerini yineledi. Kıbrıs Türk Engelliler Federasyonu, Dünya Engelliler Haftası etkinlikleri çerçevesinde, merkez binasındaki Mehmet Ali Tatlıyay Eğitim Kültür Salonu’nda, Kıbrıs Türk Engelliler Federasyonu’na bağlı dernek başkanlarının katılımıyla basın toplantısı yaptı. Dernek yetkilileri, ülkedeki 6 bini aşkın engellinin sorunlarına dikkat çekerek, ihtiyaçların ve taleplerin yer aldığı “15 maddelik istem paketini” yeniden paylaştı ve yıllar boyunca aynı sorunların devam ettiğinden yakındı. Basın açıklamalarının ardından, günün anlam ve önemine dair şiirler de okundu. YÜCETÜRK: “SİYASİ VE EKONOMİK SIKINTILAR NEDENİYLE HALKIMIZ SIKINTI İÇERİSİNDE. ENGELLİ CAMİAMIZ BİR O KADAR DAHA SIKINTI İÇERİSİNDE” Kıbrıs Türk Engelliler Federasyonu Başkanı Derviş Yücetürk, basın toplantısında söz alarak, ülkede engelliler haftasında kutlanacak bir şey olmadığını, bu hafta dolayısıyla sorunları dile getirmeye çalıştıklarını belirterek “Siyasi ve ekonomik sıkıntılar nedeniyle halkımız sıkıntı içerisinde. Engelli camiamız bir o kadar daha sıkıntı içerisinde” dedi. Yücetürk, 37 yıldır faaliyette olan Kıbrıs Türk Engelliler Federasyonu’nun en sonunda tüzüğünün onaylandığı ve federasyon olarak tescillenmiş olmasından duyduğu mutluluğu ifade ederek, Dünya Engelliler Birliği’ne de üyelik müracaatında bulunduklarını bildirdi. Kamuya engelli istihdamını emreden yasanın 1993 yılında çıkmasına rağmen, 16 yıldır kamuya tek bir engelli istihdamının yapılmadığını belirten Yücetürk, 650 civarında engellinin iş beklediğini kaydetti. “ÖZEL EĞİTİM YASASI İÇİN 40 YILA YAKIN UĞRAŞIYORUZ, 12 DEFA KADÜK OLDU” “Özel Eğitim Yasası için 40 yıldır uğraşıyoruz, 12 defa kadük oldu” diyen Derviş Yücetürk, hükümetlerin sürekli değişmesiyle yasanın sürekli Meclis’te kaldığını, 2004’te temeli atılan engelsiz yaşam evinin binasının tamamlanmış olmasına rağmen, siyasi problemler nedeniyle bir türlü açılamadığını kaydetti. Yaptıkları çalışmalar sonucunda önemli işlerin de başarıldığını, ülkede 5000’e yakın engellinin, günün koşullarında yeterli olmasa bile, maddi yardım aldığını ve kamuda ve özel sektörde iş bulmuş engelli bireylerin olduğunu dile getiren Yücetürk, problemlerin çözülmesinde artık mevcut sistemin yeterli olmadığını, siyaset sisteminin değişmesi gerektiğini vurguladı. ARI: “SADECE BÖYLE GÜNLERDE HATIRLANMAMIZDAN ÜZGÜNÜM” Engelli Aileleri Dayanışma Derneği Başkanı Refia Arı ise, sadece böyle günlerde hatırlanmaktan üzgün olduğunu, engellilerin her zaman desteğe ihtiyacı olduğunu belirtti ve sivil toplum örgütleri olarak, engelli bireylerin gidebileceği bir merkez olması için çok uzun yıllar boyunca uğraşmak zorunda kaldıklarını ancak bu merkezlere ilişkin yasanın bir türlü geçemediğini anlattı. Engelli erken tanısının ülkede halen daha yapılmadığını ve bundan dolayı erken yaşta eğitime başlanamadığı için engellilerin hayatında büyük kayıplar yaşandığını ifade eden Arı, engellilerin evde eğitimine yönelik iki toplumlu bir proje yaparak, yurt dışında eğitim aldıklarını ancak Milli Eğitim Bakanlığı ülkede gönüllü çalışmalarını başlatmalarına izin vermediğini öne sürdü. 18 yaş üstü rehabilitasyon merkezleri kurmalarına rağmen, “devletin gerekli malzemeyi almamasından dolayı” buralarda atölyelerin çalışmadığını, engelli için çok önemli olan müzik, spor ve fizyoterapi gibi alanlarda öğretmenlerin olmadığını dile getiren Arı, bu alanlarda eğitim almış kişiler olarak gönüllü olarak bu merkezlerde eğitim vermek istediklerini ancak bu imkanın kendilerine devlet tarafından verilmediğini söyledi. “AİLESİ VEFAT EDEN ENGELLİLER, YA LAPTA HUZUREVİ’NDE YA DA BARIŞ RUH VE SİNİR HASTALIKLARI HASTANESİ’NDE KALMAK ZORUNDA” “Bu ülkede ailesi vefat eden engellilerin kalabileceği bir yer yok. Ya Lapta Huzurevi’ne ya da Barış Ruh ve Sinir Hastanesi’nde kalmak zorunda bırakılıyorlar. Onların yeri orası değil” diye konuşan Arı, bu amaç için 2014 yılında temeli atılan ve binası tamamlanan yaşam evinin atıl bir vaziyete beklediğini kaydetti. ÇALUDA: “ÖNEMLİ OLAN YASALARIN GEÇMESİ DEĞİL UYGULANMASIDIR. GEREKLİ TÜZÜKLERİN YAPILMASI VE İYİLEŞTİRİMESİNİ İSTİYORUZ” Zihinsel Engelliler Derneği Başkanı Melek Çaluda ise, engellilerin problemlerinin tüm toplumun ortak problemi olduğunu dile getirerek, özellikle engelli çocuklara sahip ailelerin sosyal ve psikolojik danışmanlık hizmetlerine ihtiyaç duyduğunu ve devlet kontrolünde olması gereken bu merkezlerin ülkede mevcut olmadığını kaydetti. Tam donanımlı erken tanı merkezlerine duyulan ihtiyaca da değinen Çaluda, bunların hepsinin Özel Eğitim Yasası’nda yer aldığını ancak bu yasanın bir türlü geçemediğini söyledi. Yasaların geçmesinden çok uygulanmasının önemli olduğuna da ifade eden Çaluda, yasaların uygulanabilmesi için çıkmasını ve iyileştirilmesini bekledikleri tüzüklere değindi. Anne ve baba öldükten sonra, engelli bireyin babanın maaşının yarısını alabildiğini ancak böyle bir durumda kendi hakkı olan maaşının kesildiğini ve bu maaşların günün koşullarında yeterli olmadığını ifade eden Çaluda, beklemenin engelli ve ailelerinin mağduriyetlerini artırdığını belitti ve devlet ve sivil toplum işbirliğinde “daha fazlasının” yapılabileceğini belirtti. 15 MADDELİK İSTEM PAKETİ Federasyon tarafından açıklanan ve engellilerin önemli ihtiyaçlarını içeren 15 maddelik istem paketi şöyle: “1. Engellilerin genel sorunlarını çözecek Engelliler Dairesi’nin acilen kurulması. 2. Özel eğitim yasa ve tüzüklerinin acilen Meclis’ten çıkarılması. 3. 18 Yaş Üstü Engelliler Rehabilitasyon Merkezleri ile yakında açılması planlanan Engelsiz Yaşam Evi’ne devlet tarafından ihtiyaç duyulan kadrolarla ilgili gerekli çalışmaların acilen tamamlanması ve gerekli yasaların yapılması. 4. Engellileri Koruma, Rehabilite ve İstihdam Yasası altında mevcut olan Derecelendirme Tüzüğü, İş koşulları ve Nakdi Yardımlar Tüzüğü ile Hak ve Ödevler tüzüklerinin iyileştirilmesi. 5. Engelli yurttaşlarımızın kamuya açık alanlarda ve kamuya yönelik hizmetlerden eşit şekilde yararlanmalarını engelleyen ulaşım, dolaşım ve erişim sorunlarına ivedi çözüm getirilmesi. 6. 2006 yılından beri gerekçesiz olarak kamuya yapılmayan yüzde 4’lük engelli istihdamının acilen yapılması ve sağlık kurulu raporu nedeniyle istihdam edilemeyen engellilere de asgari ücret düzeyinde nakdi yardım sağlanması. 7. Özel bakıma gereksinimleri olan engellilerin ailelerinin maddi durumuna bakılmaksızın bakıcılarına asgari ücret düzeyinde maaş bağlanması. 8. KKTC Meclisi’nden geçen BM Engelli Hakları Bildirgesi’nin acilen uygulanması için gerekli tüzüklerin ivedilikle çıkarılması. 9. Yaşamlarını nakdi yardımla sürdüren engellilere elektrik, su ve telefon gibi muafiyetlerin acilen sağlanması. 10. İlçe merkezlerinde bulunan özel eğitim okullarına ve/veya kaynak sınıflara ve/veya kaynaştırılmış eğitime devam eden engelli çocukların tamamının ulaşımlarını sağlayacak servislerin konulması ve servislerde bakıcı olması. 11. Kıbrıs Türk Engelliler Federasyonu girişimleri ile Türkiye Kızılayı’ndan alınıp devlet eliyle hizmete açılan Girne Karakum’daki 18 yaş üstü Engelliler Rehabilitasyon Merkezi’nin yanında bulunan alana Engelli Tatil Köyü yapılmasının sağlanması. 12. Bakanlar Kurulu kararı ile 1985 yılında Kıbrıs Türk Görmezler Derneği ile Engelsiz Yaşamı Destekleme Derneği’ne tahsis edilen merkez bina ve okul arsalarının bir an önce tapularının verilmesi. 13. Kaynaştırılmış eğitime giden engelli çocukların gölge öğretmenliklerini yapacak olan kişilerin ödenekleri Milli Eğitim ve Kültür Bakanlığı tarafından karşılanması. 14. Kıbrıs Türk Engelliler Federasyonu’na bağlı Kıbrıs Türk Zihinsel Engelliler Derneği, Umut Otizm ve Engelli Aileleri Dayanışma derneklerine yer veya bina tahsis edilmesi için acilen gereğinin yapılması. 15. Engellilerin sorunlarını gerçek anlamda çözecek olan, Engellileri Koruma, Rehabilite ve İstihdam Yasası altında oluşturulan Engelliler Komitesinin koordinatör bakanlık; Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı bünyesinde en az 2 ayda bir toplanmasının acilen sağlanması.”