Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı, Kıbrıs Rum kesimi ile üzerinde mutabakata varılan konularda uzlaşma sağlanması halinde, desantralize, yani yetkilerin daha çok iki kurucu devlette olması yaklaşımını da görüşmeye hazır olduklarını söyledi. Mustafa Akıncı ayrıca, hidrokarbon konusunda Kıbrıs Rum tarafından olumlu bir yaklaşım gelseydi, Kapalı Maraş konusunda da farklı düşünceler geliştirmenin mümkün olacağını kaydetti. Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı, Kıbrıs Rum Yönetimi Lideri Nikos Anastasiadis ile görüşmesinin ardından Cumhurbaşkanlığı’na dönüşünde basına açıklama yaptı. “DESANTRALİZE KIBRIS TÜRK RESMİ TEZİ” Bir gazetecinin Kıbrıs Rum Yönetimi Lideri Anastasiadis’in desantralize modelini dile getirdiğini anımsatması üzerine Akıncı, “Desantralize federasyon konusu öteden beri Kıbrıs Türk tarafının resmi tezidir. Yani federasyon resmi tez, desantralizasyon yani yetkilerin daha çok iki kurucu devlette olması yaklaşımı, Kıbrıs Türk tarafının masada sürekli talep ettiği bir konuydu” dedi. Rum tarafının geçmişte yetkilerin daha çok merkezi hükümette olduğunu savunduğunu kaydeden Akıncı, zaman geçtikçe Anastasiadis’in bu fikri dillendirmeye başladığını hatırlattı. Akıncı, “Eğer geçmiş mutabakatlarda uzlaşma sağlanır, 11 Şubat 2014 (Mutabakatı) üzerinde uzlaşma sağlanır, 30 Haziran 2017 tarihli çerçeve (Guteres Çerçevesi) sulandırılmadan, çarpıtılmadan benimsendiği ortaya çıkarsa, evet biz desantralize konusunu daha ayrıntılı müzakere etmeye hazırız” dedi. “AYRILIK NOTALARI VAR” İki taraf arasında ayrılık noktalarının bulunduğunu ama sıkıntıların aşılması için çalıştıklarını belirten Akıncı, “Çünkü sorunlar çözülmedikçe dertler daha da büyümekte, sorunlar ağırlaşmakta” uyarısında bulundu. “BİR YOL HARİTASI VAR” “Bugün için bir yol haritamız var” diyen Akıncı, referans kavramlarındaki pürüzleri aşmak amacıyla Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri’nin Geçici Kıbrıs Özel Danışmanı Jane Holl Lute’un adaya geleceğini; daha sonra Eylül sonunda New York’ta Genel Sekreter’le önce ayrı ayrı daha sonra üçlü bir görüşme yapılacağını; ardından garantör ülkelerin temsilcilerinin de katılımıyla 5’li bir toplantı olasılığının bulunduğunu kaydetti. HİDROKARBON ÖRERİMİZ BENİMSENDSEYDİ Kıbrıs Türk tarafının hidrokarbon kaynaklarının değerlendirilmesi için ortak bir komite kurulması önerisine karşılık Rum tarafının farklı öneriler sunmasıyla ilgili bir soru üzerine Akıncı, “Bizim görüşlerimiz ana fikir olarak benimsenseydi ve ona alternatif farklı düşünceler geliştirilse daha doğru olurdu” dedi. Kıbrıs Rum tarafının Kıbrıs Türk tarafının ortak komite görüşünü tümden reddettiğini ve bilgi alışverişi yapacak, sorunu çözecek bir anlayış taşımayan bir öneri sunulduğunu belirten Akıncı, Kıbrıs Rum tarafının öneriyi geçmiş mutabakatlara aykırı bulduğunu, Kıbrıs Türk tarafı olarak bunu anlamanın mümkün olmadığını kaydetti. “HİDROKARBON KONUSUNDA ORTAK BİR ANLAYIŞ HENÜZ GELİŞTİRİLMİŞ DEĞİL” Federal bir hükümet kurulduğu zaman doğal zenginliklerde tüm yetkilerin merkezi hükümette olacağını, bunu da Kıbrıs Türk tarafı olarak benimsediklerini belirten Akıncı, ancak henüz federal bir yönetim bulunmadığını, sorunun bugün hidrokarbon konusunda nasıl davranılacağında olduğunu kaydetti. Akıncı, “Hidrokarbon konusunda ortak bir anlayış henüz geliştirilmiş değil” dedi. “CİDDİ BİR YAKLAŞIM GÖRSEYDİK…” Kıbrıs Türk tarafının hidrokarbon konusunda komite önerisini reddeden Kıbrıs Rum tarafının Kapalı Maraş’la ilgili olarak ortak komite kurulması önerisi konusunda da Cumhurbaşkanı Akıncı, “Hidrokarbon konusunda ciddi bir yaklaşım görseydik, daha farklı düşünceler geliştirmek mümkün olabilirdi. Ancak o yaklaşımı görmediğimiz için o konuda bir açılım söz konusu olamazdı” ifadelerini kullandı. Her iki konuda ortak bir davranış sergileme noktasında olmadıklarını, o noktada olmayı arzuladıklarını belirten Akıncı, bir taraf kendini adanın tek yetkilisi farz edip, hidrokarbon kaynaklarını kendi yetkileri altında görmeye devam ederse, Kıbrıs Türk tarafına da hakkını arama ve koruma görevi düştüğünü kaydetti. TEK YANLI HAREKETLER DEVAM EDECEK Kıbrıs Türk tarafının önerisinin Rum tarafında olumlu yankı yaratmasa da uluslararası alanda olumlu etki yaratmaya başladığını kaydeden Akıncı, bazı yetkililerin bu önerinin kolay kolay öldürülemeyeceğini söylediğini kaydetti. “Anlaşılan tek yanlı hareketler devam edecek” diyen Akıncı, birlikte hareket edilmeyecekse herkesin kendi kabiliyetleri çerçevesinde hareket etme dışında bir seçenek kalmadığını kaydetti. YENİ GÜVEN ARTIRICI ÖNLEMLER ÖNERİSİ Mustafa Akıncı, görüşmede güven artırıcı önlemlerle ilgili 5 maddelik öneri paketi sunduklarını, önerilerden birinin Güney’e geçen ticari araçların yaşadığı sıkıntılar, bir diğerinin de araç sigorta poliçelerinin her iki tarafta da geçerli olması olduğunu kaydetti. Ortak spor komitesi kurulmasını da önerdiklerini ifade eden Akıncı, Anastasiadis ile alınan ortak kararla son olarak, Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Komitesi, Eğitim Komitesi, Kültür Komitesi kurulduğunu ve bunların yararlı faaliyetlerine tanıklık ettiklerini kaydetti. Akıncı, ortak spor komitesinin spor alanında da iletişimi arttıracağından çok yararlı olacağını düşündüğünü söyledi. AD-HOC KOMİTESİ Cumhurbaşkanı Akıncı, AB mevzuatıyla uyum konusunda teknik destek içeren Avrupa Birliği ad-hoc komitesinin yanlış bir kararla iki yıl önce askıya alındığını da hatırlatarak, bu komitenin yeniden canlandırılmasını da talep ettiklerini ifade etti. LARNAKA HAVALİMANI’NDA ÇIKARILAN ZORLUKLAR Görüşmede Kuzey’de tatil yapmak için Larnaka’ya gelen turistlere çıkarılan zorlukları da gündeme getirdiklerini belirten Akıncı, bu konuyla birlikte Kıbrıs Rum üreticilerin Kuzey’e ihraç ettikleri ürünler için hem Güney hem de Kuzey’de katma değer vergisi ödemelerinden kaynaklanan şikayetin de konuşulduğunu söyledi. Akıncı, “Bu konuda Rum üreticileri rahatlatacak tedbirleri alabileceğimizi, hükümet ile diyalog içinde olduğumuzu, bu konuda adımlar atabileceğimizi, ancak onların da Larnaka Havalimanı’nda yarattıkları bu sorunları bertaraf etmelerini beklediğimizi bildirdik” dedi. GÜNEYDEKİ YENİ SAĞLIK SİSTEMİ Güney Kıbrıs’ta yeni bir sağlık sisteminin yürürlüğe girmesiyle birlikte, İngiliz Üslerinde veya Güney Kıbrıs’ta çalışan ancak Güney Kıbrıs’ta ikamet etmeyen Kıbrıslı Türklerden sağlık sigortası için kesinti yapıldığını ancak Güney Kıbrıs’ta ikamet etmediklerinden dolayı kamusal sağlık hizmetlerinden faydalanamadığını da gündeme getirdiğini açıklayan Akıncı, Anastasiadis’in bu konu ile ilgileneceğini, sigorta kesintisi yapılıp sağlık hizmetlerinden yararlanamamasını garipsediğini söylediğini belirtti. TAK