Myanmar'da Arakanlı Müslümanlara ait yıkılan köylerin yerine polis kışlaları, hükümet binaları ve mülteci konumuna düşüp geri dönmesi planlananlar için geçici kamplar kurulduğu tespit edildi. BBC'nin haberine göre, uydu görüntülerinin bir zamanlar Arakanlı Müslümanlara ait olduğunu gösterdiği dört bölgede güvenlik noktaları kurulduğu görüldü. Myanmarlı yetkililerin, ülkeden kaçarak Bangladeş'e sığınan çok sayıda Arakanlı Müslüman'ı "karşılamaya hazırlandıklarını" göstermek amacıyla bölgeyi gezdirdiği gazeteciler arasında yer alan BBC muhabirinin izlenimlerine dayanan haberde, Arakan'a girişin son derece kısıtlı olduğu, hükümet konvoyuyla seyahat eden gazeteci heyetinin polis gözetimi olmadan halkla görüşülmesine ya da görüntü almasına izin verilmediği belirtildi. Haberde, "Arakanlı toplulukların kasıtlı olarak ortadan kaldırıldığına dair net kanıtlar görebildik." ifadesi yer aldı. GEÇİCİ KONAKLAMA KAMPI KÖTÜ DURUMDA Haberde, gazeteci heyetinin, ülkeye geri dönmeleri halinde 25 bin kişinin kısa süre burada kalabileceği ifade edilen Hla Poe Kaung geçici konaklama kampına götürüldüğü, yaklaşık bir yıl önce tamamlanan kampın kötü durumda olduğu, umumi tuvaletlerin barınılacak mekanların uzağında kaldığı kaydedildi. Kampın, Arakan eyaletinde 2017 yılındaki şiddet olaylarının ardından yıkılan iki köyün arazisi üzerine inşa edildiğine dikkati çeken BBC muhabiri, "Kampın yöneticisi Soe Shwe Aung'a neden köyleri yıktıklarını sorduğumda, hiçbirinin yıkılmadığını savundu ancak uydu görüntülerinin aksini gösterdiğini belirttiğimde, işe henüz yeni başladığını ve bu soruyu cevaplayamayacağını söyledi." dedi. KÖYDE HÜKÜMET VE POLİS YERLEŞKELERİ VAR Myanmar'da Eylül 2017'de diğer bir hükümet konvoyuyla seyahati sırasında Myo Thu Gyi köyünü görüntülediğini dile getiren muhabir, "Evlerin çoğu yakılmıştı ancak daha büyük binalar hala sağlamdı ve genellikle Arakan köylerini çevreleyen ağaçlar hala oradaydı ancak şimdi Myo Thu Gyi köyünün bulunduğu yerde, büyük bir hükümet ve polis yerleşkesi var. Ağaçlar yok olmuş." ifadelerini kullandı. Heyetle bir zamanlar nüfusunun yaklaşık dörtte üçü Müslüman olan Inn Din köyüne de gittiklerini söyleyen muhabir, "Bugün köyde Müslümanların dörtte birinin bile izine rastlanmıyor." dedi. BBC muhabiri, köyde geçmişte Arakanlı Müslümanlara ait evlerin bulunduğu bölgenin, yeni kurulan Sınır Muhafaza Polisi yerleşkesini çevreleyen dikenli tellerle örülü olduğunu ve ağaçların kesildiğini kaydetti. Muhabir, ayrıca yörede ikamet eden Arakanlı Budistlerin kendilerine bir daha yanlarında Müslümanların yaşamasına asla izin vermeyeceklerini söylediğini aktardı. MYAR ZİN KÖYÜ ORTADAN KALDIRILDI BBC muhabiri, Kyein Chaung bölgesinde bir "yeniden yerleştirme kampını" ziyaretleri sırasında da kampın inşası için Myar Zin isminde bir Müslüman köyünün arazisinin dümdüz hale getirildiğini öğrendiklerini kaydetti. Muhabir, kamptaki yetkililerin Myar Zin köyünün yıkıldığını doğruladığına işaret etti. Haberde, yerlerinden edilen Arakanlı Müslümanların, topraklarına geri dönmeleri halinde Kyein Chaung gibi geçici kamplara yerleştirilebilecekleri ifade edildi. MYANMAR'A DÖNÜŞ İÇİN İKİNCİ GİRİŞİM Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliğinden (BMMYK) 16 Ağustos'ta yapılan açıklamada, Bangladeş tarafından 22 binden fazla mültecinin isminin Myanmar'a gönderildiği, Myanmar hükümetinin ilk aşamada bunlardan 3 bin 500 kadarının geri dönmesini onayladığı ifade edilmişti. Bangladeş Mülteci Yardım ve Geri Dönüş Komiseri Abul Kalam, Bangladeş'in başkenti Dakka'da aynı gün yaptığı açıklamada, binden fazla aileden 3 bin 500 mültecinin kimliklerinin Myanmar tarafından doğrulandığını vurgulayarak, isimleri Myanmar hükümetince onaylanan Arakanlı Müslümanların isterlerse Myanmar'a geri dönebileceğini kaydetmişti. Kalam, 22 Ağustos'ta yaptığı açıklamada da Arakanlı Müslümanlardan hiçbirinin geri dönmek istemediğini belirtmiş ve Bangladeş hükümeti ile BMMYK tarafından kendileriyle görüşülen 295 aileden herhangi birinin, Myanmar'a dönmeye razı olmadığını ifade etmişti. 900 BİN ARAKANLI BANGLADEŞ'TEKİ MÜLTECİ KAMPLARINDA YAŞIYOR Merkezi Avustralya'da bulunan düşünce kuruluşu Avustralya Stratejik Politika Enstitüsü (ASPI) tarafından Aralık 2018 ile Haziran 2019 arasında en son uydu görüntülerine dayanılarak oluşturulan raporda, Myanmar hükümetinin mültecilerin dönüşü için yaptığı hazırlıkların yeterli olmadığı belirtilmişti. Geçen yıl kasım ayında, 2 bin civarında Arakanlı Müslüman'ın Myanmar'a dönüş planı, BM koruması olmadan Myanmar'a geri dönmek istemedikleri için askıya alınmıştı. Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu (UNICEF), 900 bin Arakanlı Müslüman'ın yaklaşık iki yıldır Bangladeş'teki mülteci kamplarında yaşadığını belirterek, bu insanların bir an önce ülkeye dönüşü için Myanmar yönetimine gerekli koşulları sağlaması çağrısı yapmıştı. ARAKANLI MÜSLÜMANLARA ETNİK TEMİZLİK Arakan'da 2012'de Budistler ile Müslümanlar arasında çatışmalar çıkmış, olaylarda çoğu Müslüman binlerce kişi katledilmiş, yüzlerce ev ve iş yeri ateşe verilmişti. Arakan'daki sınır karakollarına 25 Ağustos 2017'de düzenlenen eş zamanlı saldırıları gerekçe gösteren Myanmar ordusu ve Budist milliyetçiler, kitlesel şiddet eylemleri başlatmıştı. BM'ye göre, Ağustos 2017'den sonra Arakan'daki baskı ve zulümden kaçıp Bangladeş'e sığınanların sayısı 900 bine ulaştı. Uluslararası insan hakları kuruluşları, yayımladıkları uydu görüntüleriyle yüzlerce köyün yok edildiğini kanıtladı. Bangladeş, ülkedeki Arakanlı mültecilerin yurtlarına dönüşü için Myanmar ile vardığı anlaşmayı uygulamaktan vazgeçerken, uluslararası medya ve yardım kuruluşlarının Arakan bölgesine girişini ciddi oranda kısıtlayan Myanmar hükümeti ise Arakanlı Müslümanların dönüşlerine ilişkin verdiği sözleri yerine getirmedi. BM ve uluslararası insan hakları örgütleri, Arakanlı Müslümanlara yönelik şiddeti "etnik temizlik" ya da "soykırım" olarak adlandırıyor. İnsan hakları örgütleri, Arakanlı Müslümanların güvenli ortam sağlanmadan Myanmar'a dönmelerinin, yeni bir etnik temizlik girişimine yol açacağı endişesini taşıyor.