CNN'NİN ELE GEÇİRDİĞİ GİZLİ BELGELERE GÖRE, ÇİN HÜKÜMETİ KOVİD-19 SALGININ YAYILDIĞI İLK DÖNEMDE SÜRECİ İYİ İDARE EDEMEDİ Çin devletinin, yeni tip koronavirüsün (Kovid-19) ilk görüldüğü Hubei eyaletinde salgının yayılma aşamalarını yanlış yönettiği iddia edildi. CNN'nin ele geçirdiği Hubei eyaleti Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi’nden sızan 117 sayfalık gizli belgelere göre Çinli yetkililerin Kovid-19 salgını hakkında dünyaya, içerideki durumdan çok daha iyimser veriler paylaştığı belirtildi. CNN, kendilerine belgeleri ulaştıran kişinin Çin sağlık sistemi içinde çalışan biri olduğunu belirterek, belgelerin 6 ayrı bağımsız uzman tarafından incelendiğini ve özgünlüğünün teyit edildiğini açıkladı. Söz konusu belgelerin Kovid-19 salgınının başlangıcından bu yana Çin'in içinden sızan en önemli belgeler olduğu kaydedilerek, salgının başlangıcında yerel makamların içeride ne zaman ve neyi bildiklerine dair önemli bilgiler taşıdığına işaret edildi. ÇİN'DEKİ KATI BÜROKRATİK YÖNETİM MODELİ SALGINDA ERKEN UYARI SİSTEMİNİ ENGELLEDİ CNN’nin haberinde, belgelerin Çin’deki sağlık sistemindeki yetersizlikleri ortaya koyduğuna işaret edilerek, ülkedeki salgının ilk dönemlerinde Kovid-19 vakalarının tespit ve teyidinin 23 gün gibi uzun bir süre aldığı ve virüs testlerinde yaşanan başarısızlık sonucu çoğunun negatif geldiği vurgulandı. Belgelerde iç denetimlerde salgının yayıldığı bölgede sağlık sektöründe yaşanan fonlama ve eleman yetersizliğinin de altının çizildiği kaydedilen haberde, Çin'deki mevcut katı bürokratik yönetim modelinin salgın konusunda erken uyarı sistemini engellediği değerlendirilmesi yapıldı. Haberde belgelerin, Çin sağlık sisteminin yukarıdan aşağı bürokratik sınırlamalardan dolayı salgının ilk acil aşamalarını doğru yönetemediğini, bu süreçte atılan yanlış adımları ve kurumsal başarısızlık modelini gösterdiği belirtildi. SALGININ MERKEZİ WUHAN'A KOMŞU ŞEHİRLERDE DAHA FAZLA GRİP VAKALARI GÖRÜLDÜ Haberde, Çinli yetkililerin Hubei eyaletindeki Wuhan şehrini Kovid-19 salgınının merkezi olarak göstermesine rağmen, aralık başında eyalette Wuhan'a komşu diğer şehirler Yichang ve Xianning’ta daha önce hiç açıklanmayan, önceki yıla kıyasla 20 kat daha büyük bir grip salgını meydana geldiğine dikkat çekildi. Söz konusu belgelere göre Kovid-19 salgının merkezi Wuhan’da 2 Aralık 2019 itibarıyla 2 bin 32 grip salgını tespit edilirken, 320 km batısındaki Yichang’da 6 bin 135, Xianning’de de 2 bin 148 vakanın kayıtlara geçtiğinin altı çizildi. Sızan belgelerin, Çin hükümetinin Kovid-19 salgını ile ilgili bulguları gizlemeye yönelik kasıtlı bir girişimi olduğuna dair hiçbir kanıt taşımadığı değerlendirilirken, öte yandan yetkililerin salgının ilk patlak verdiği dönemde erişebildikleri bilgilerle halka açıkladıkları bilgiler arasında çok sayıda tutarsızlığı ortaya koyduğu vurgulandı. Belgelerde ayrıca, zaman zaman tartışmalara neden olan virüsün laboratuvardan sızdığı yönündeki iddialar üzerine Çinli yetkililer tarafından herhangi bir bilginin dile getirilmediği veya kayıtlara geçirilmediği ifade edildi.