Kolon (Bağırsak) Kanseri Nedir? Kolon kanseri, kolonun herhangi bir yerinde oluşabilir. Tüm kolonunuzun bir kamera (kolonoskopi) ile donatılmış uzun ve esnek bir tüp kullanarak incelenmesi, kolon kanseri ve polipleri tespit etmenin bir yoludur. Kolon kanseri, sindirim sisteminizin son kısmı olan kalın bağırsak kanseridir (kolon). Kolon kanserlerinin çoğu, adenomatöz polipler olarak adlandırılan hücrelerin küçük, kansersiz (benign) kümeleri halinde başlar. Zaman içinde bu poliplerin bazıları kolon kanserine dönüşebilir. Polipler küçük olabilir ve varsa semptomları az olabilir. Bu nedenle doktorlar, kansere dönüşmeden önce polipleri tanımlayıp çıkararak kolon kanserini önlemeye yardımcı olmak için düzenli tarama testleri önermektedir. Kolon Kanseri Belirtiler Bağırsak Kanserinin belirtileri ve semptomları şunlardır: Diyare veya kabızlık veya dışkınızın kıvamında bir değişiklik olmak üzere, bağırsak alışkanlıklarınızdaki bir değişiklik, dört haftadan uzun süre oluyorsa. Dışkıda rektal kanama veya kan gelmesi. Kramp, gaz veya ağrı gibi kalıcı karın rahatsızlıkları. Bağırsaklarınızım tamamen boş olmadığını hissetmek. Zayıflık veya yorgunluk Açıklanamayan kilo kaybı. Kolon kanseri olan birçok insan, hastalığın erken evrelerinde hiçbir belirti yaşamazlar. Semptomlar, kalın bağırsakta ki kanserin büyüklüğüne ve konumuna bağlı olarak muhtemelen değişir. Ne Zaman Doktora Görünmeli? Dışkıda kan gibi bağırsak kanseri belirtileri veya bağırsak alışkanlıklarında devam eden bir değişiklik fark ederseniz, doktordan randevu almaktan çekinmeyin.Kolon kanser taramasına ne zaman başlamanız gerektiğiyle ilgili olarak doktorunuzla konuşun. Genellikle kolon kanser taramalarına 50 yaşında başlanması tavsiye edilir. Doktorunuz, hastalığınız ile ilgili aile öykünüzde kanser gibi başka risk faktörleriniz de varsa daha sık veya daha erken bir tarama önerebilir. Kolon Kanseri Nedenleri Çoğu durumda, kolon kanserine neyin neden olduğu açık değildir. Doktorlar kolon kanserinin, kolondaki sağlıklı hücrelerin genetik planlarında, DNA’da hatalar geliştirdiğinde meydana geldiğini bilirler. Sağlıklı hücreler vücudunuzun normal çalışmasını sağlamak için düzenli bir şekilde büyür ve bölünür. Fakat bir hücrenin DNA’sı hasar gördüğünde ve kansere dönüştüğünde, hücreler bölünmeye devam eder – yeni hücreler gerekli olmadığında bile. Hücreler birikirken, bir tümör oluştururlar. Kolon Kanserini Önleme Ortalama kolon kanser riski olan kişiler 50 yaşından itibaren tarama yapmayı düşünebilirler. Ancak, kolon kanseri aile öyküsünde olanlar gibi, risk artışı olan kişilerin daha erken tarama yapmayı düşünmeleri gerekir. Kendi faydaları ve dezavantajları olan çeşitli tarama seçenekleri mevcuttur. Seçenekleriniz hakkında doktorunuzla konuşup, birlikte hangi testlerin sizin için uygun olduğuna karar verebilirsiniz. Bağırsak Kanseri Riskinizi Azaltmak İçin Yaşam Tarzı Değişiklikleri Yapın Günlük yaşamınızda değişiklikler yaparak kolon kanseri riskinizi azaltmak için adımlar atabilirsiniz Çeşitli meyveler, sebzeler ve kepekli tahıllar yiyin Meyve, sebze ve kepekli tahıllar, kanserin önlenmesinde rol oynayabilen vitaminler, mineraller, lifler ve antioksidanlar içerir. Çeşitli meyve ve sebzeleri seçerek bir dizi vitamin ve besin almaya özen gösterin. Ilımlı alkol tüketin Alkol almayı tercih ederseniz, içtiğiniz alkol miktarı bir kadehten fazla olmamalı. Sigara içmeyi bırakın Sizin için işe yarayacak çıkış yolları hakkında doktorunuzla konuşun. Haftanın çoğu günü egzersiz yapmaya özen gösterin Çoğu gün en az 30 dakika egzersiz yapmaya çalışın. Eğer inaktif olursanız, yavaşça başlayın ve 30 dakikaya kadar kademeli olarak egzersizi artırın. Ayrıca herhangi bir egzersiz programına başlamadan önce doktorunuza danışın. Sağlıklı kilo verin Sağlıklı bir kiloya sahipseniz, günlük egzersiz ile sağlıklı bir beslenme düzenini birleştirerek kilonuzu korumak için çalışın. Kilo vermeniz gerekiyorsa, hedefinize ulaşmak için doktorunuza sağlıklı yolları danışın. Aldığınız egzersiz miktarını artırarak ve yediğiniz kalori miktarını azaltarak yavaşça kilo vermeyi hedefleyin. Yüksek Risk Taşıyan İnsanlar İçin Bağırsak Kanseri Önleme Bazı ilaçların prekanseröz polip veya kolon kanser riskini azalttığı bulunmuştur. Ancak, bu ilaçları ortalama kolon kanseri riski olan kişilere önermek için yeterli kanıt bulunmamaktadır. Bu seçenekler genellikle yüksek kolon kanseri riski taşıyan kişiler için ayrılmıştır. Örneğin, bazı kanıtlar, polipler ve kolon kanser riskinin, aspirin veya aspirin benzeri ilaçların düzenli kullanımını risklerin azalması ile ilişkilendirilmektedir. Ancak, kolon kanserinin risklerini azaltmak için hangi doz ve ne kadar süreye ihtiyaç duyulacağı net değildir. Her gün aspirin almak, gastrointestinal kanama ve ülser gibi bazı risklere sahiptir, bu nedenle doktorlar kolon kanser riski arttıkça bunu bir önleme stratejisi olarak önermezler. Zamanla, kanser hücreleri, etraftaki normal dokuyu istila etmek ve yok etmek için büyüyebilir. Ve kanserli hücreler, orada birikintiler (metastaz) oluşturmak için vücudun diğer bölümlerine yayılabilir. Kolon Kanseri Riskini Arttıran Kalıtsal Gen Mutasyonları Kolon kanseri riskini arttıran kalıtsal gen mutasyonları, ailelerden geçebilir, ancak bu kalıtsal genler, yalnızca küçük bir kanser yüzdesine bağlanır. Kalıtsal gen mutasyonları kansere kaçınılmaz değildir, ancak bir bireyin kanser riskini önemli ölçüde artırabilir. Kalıtsal Bağırsak Kanseri sendromlarının en yaygın biçimleri şunlardır: Kalıtsal nonpolipoz kolorektal kanser (HNPCC) Ayrıca Lynch sendromu denilen HNPCC, kolon kanseri ve diğer kanserlerin riskini artırır. HNPCC olan insanlar 50 yaşından önce kanser geliştirme eğilimindedir. Ailesel adenomatöz polipozis (FAP) FAP kolon ve rektumunuzun iç yüzeyinde binlerce polip geliştirmenize neden olan nadir bir hastalıktır. Tedavi edilmeyen FAP’lı kişiler 40 yaşından önce kanser geliştirme riski vardır. FAP, HNPCC ve diğer daha nadir miras kalan kolon kanserleri sendromları, genetik testlerle tespit edilebilir. Ailenizin kolon kanseri öyküsünden endişe ediyorsanız, aile öykünüzün bu şartlarda bir riskiniz olduğunu gösterip göstermediği konusunda doktorunuzla konuşun. Beslenme ve Artan Kolon Kanseri Riski Arasındaki İlişki Büyük insan gruplarının çalışmaları, tipik bir Batı beslenmesiyle artan kolon kanserleri riski arasında bir ilişki olduğunu göstermiştir. Tipik bir Batı beslenmesi yağdan ve liften düşüktür. İnsanlar tipik beslenmenin yağ ve lif bakımından yüksek olduğu bölgelerden tipik Batı beslenmesinin en yaygın olduğu bölgelere geçtiğinde, bu kişilerde kolon kanserinin riski önemli ölçüde artmaktadır. Bunun neden ortaya çıktığı belli değil, ama araştırmacılar, yüksek yağlı, düşük lifli bir beslenmenin kolonda yaşayan mikropları etkileyip etkilemediğini ya da kanser riskine katkıda bulunabilecek altta yatan inflamasyona neden olup olmadığını araştırıyorlar. Bu aktif bir araştırma alanıdır ve araştırma devam etmektedir. Kolon Kanseri Risk Faktörleri Bağırsak Kanseri riskinizi artırabilecek faktörler şunlardır: Yaşlılık Kolon kanseri teşhisi konan kişilerin büyük çoğunluğu 50 yaşın üzerindedir. Kolon kanseri gençlerde ortaya çıkabilir, ancak daha az sıklıkla görülür. Afrikalı-Amerikalı ırk Afrikalı-Amerikalılar diğer ırkların insanlarından daha fazla kolon kanseri riskine sahiptir. Kişisel bir kolorektal kanser veya polip öyküsü Kolon kanseri veya adenomatöz polipler zaten varsa, ileride kolon kanseri riski daha yüksektir. Inflamatuar bağırsak koşulları Ülseratif kolit ve Crohn hastalığı gibi kolonun kronik inflamatuar hastalıkları kolon kanseri riskini artırabilir. Kolon kanseri riskini arttıran kalıtsal sendromlar Ailenizin nesillerinden geçen genetik sendromlar kanser riskini artırabilir. Bu sendromlar, aynı zamanda Lynch sendromu olarak da bilinen ailesel adenomatöz polipoz ve kalıtsal polip dışı kolorektal kanserleri içerir. Kolon kanserinin aile öyküsü Eğer bir aile üyenizde kanser hastalığı varsa, kolon kanseri geliştirmeniz daha olasıdır. Birden fazla aile üyesi kolon kanserine veya rektal kansere sahipse, riskiniz daha da büyüktür. Düşük lifli, yüksek yağlı beslenme Kolon kanseri ve rektal kanser, liften düşük ve yağ ve kalorileriden yüksek bir beslenme ile ilişkili olabilir. Bu alanda yapılan araştırmalar karışık sonuçlar vermiştir. Bazı çalışmalarda kırmızı et ve işlenmiş etlerden yüksek beslenen kişilerde kanser riski artmıştır. Hareketsiz bir yaşam tarzı Hareketsiz iseniz, kanser geliştirme olasılığınız daha yüksektir. Düzenli fiziksel aktivite yapmak kanser riskinizi azaltabilir. Diyabet Diyabet ve insülin direnci olan kişilerde kanser riski artmıştır. Obezite Obez olan kişilerde kanser riski artar ve normal kilolu olanlara kıyasla kolon kanserinden ölme riski de eş orantılı artar. Sigara içmek Sigara kullanan kişilerde kanser riski artabilir. Alkol Ağır alkol kullanımı kanser riskini artırır. Kanser için radyasyon tedavisi Önceki kanserleri tedavi etmek için karına yönlendirilen radyasyon terapisi, kolon ve rektal kanser riskini artırır. Hazırlayan: Ahmet Baba Kaynak: www.mutluvesaglikli.com/kolon-kanseri-belirtileri-nedenleri/