Kıbrıs Türk Öğretmenler Sendikası (KTÖS), “okulların ne zaman açılacağı meselesini değil, örneklerine bakarak okullar açıldıktan sonra alınacak önlemlerin konuşulması gerektiğini” belirterek, önerilerde bulundu. KTÖS “Eğitim Bakanlığı Okulları Geri Dönüşe Hazırladı mı?” başlıklı açıklamasında, uluslararası dayanışma, iş birliği ve deneyimin önemine işaret ederek, Eğitim Enternasyonali, Avrupa Sendikalar Konfederasyonu, UNİCEF, WHO ve Kıbrıs Türk Tabipleri Birliği’nin (KTTB) açıklama ve önerilerini takip ettiklerini bildirdi. UNİCEF’e göre; “hükümetlerin okulların yeniden açılmasına yönelik karar alırken, çocukların yüksek yararını ve genel halk sağlığı kararlarının merkezine koymalı ve eğitim, halk sağlığı ve sosyo-ekonomik etmenler açısından fayda ve risk analizi yapmaları” gerektiğini belirten KTÖS, Eğitim Enternasyonali’nin ise “hükümetlerin, eğitimi yeniden açma planları ve sağlık uzmanlarının kendilerine ne gibi tavsiyelerde bulunduğu konusunda şeffaf olarak sık sık bilgi paylaşmaları zorunludur” dediğini kaydetti. KTÖS, Milli Eğitim Bakanı’nın “her türlü senaryoya hazırız” demesini de samimi bulmadığını belirterek, “Bu anlayış şeffaf değildir ve katılımcı demokrasiden uzaktır. Eğitim Bakanlığı’nın kolej sınavları ile ilgili tutumu da tam bir fiyaskodur. Eğitim Bakanı’nın eğitim öğretim faaliyetlerini kolej sınavlarına indirgemesi çocuklara psikososyal açıdan zarar verecektir. 11 yaşındaki çocuklarımıza Sayın Bakan’ın bu travmayı yaşatmasına hakkı yoktur. Bu sınavdan tek karlı dershaneler çıkacaktır” görüşünü paylaştı. KTTB ve Bilim Kurulu’nun üreteceği kararların okulların açılma zamanını belirleyeceğini belirten KTÖS, şunları kaydetti: “Okulların ne zaman açılacağı meselesini değil, örneklerine bakarak açıldıktan sonra alınacak önlemleri konuşmamız gerektiği kanısındayız. Sürecin eğitim, sağlık ve güvenlik noktasında çok boyutlu olduğu ve alınacak önlemlerin uzun vadeli olacağını görebiliyoruz. Okulların fiziki olarak hazırlanması, gerekli sağlık ve güvenlik kitlerinin okullara temini, sosyal mesafe ve hijyen kurallarının uygulaması, okul servislerinin güvenliği, öğretmen ve öğrencinin psikososyal hazır bulunuşluğu, ek istihdam ihtiyacı ve ailelerin okullara güvenmesi sürecin yeniden inşa edilebilmesi önemlidir. Eğitim, öğretim ve oyun oynamayı çocuklar için güvenli bir şekilde planlamak ve öğretmenler ile okul çalışanlarına sağlıklı bir iş yeri güvenliği sunmak için koruyucu önlemlere ve ek bütçelere ihtiyacımız vardır. Bu anlamda ekteki öneriler dizisini toplumla paylaşmayı bir görev bilmekteyiz.” KTÖS, “bütünsel sağlık ve güvenlik” önerilerini de liste halinde şöyle paylaştı: “Pandemi hastahanesi (uzmanların önereceği yatak sayısını içeren) hazır olmalıdır. Bilimsel kurulların önereceği sayıda solunum cihazı ve donanım pandemi hastahanesinde hazır bekletilmelidir. Covid-19 virüs tedavisinde kullanılan ilaçlar ve koruyucu ekipman herhangi bir salgına karşı elde hazır bulundurulmalıdır. Salgın tehdidine karşı yeterli doktor ve sağlık görevlisi istihdam edilmelidir. Okula dönüş için öğretmen ve öğrencilere psikososyal destek programı hazırlanmalıdır. Okulların tümü virüse karşı dezenfekte edilmeli, bu konuda belediye personelleri ve okul çalışanları bildirilmelidir. Belediyelere ve okullara virüse karşı etkili olan dezenfektan ilaçlar ve koruyucu kıyafetler devlet tarafından verilmelidir. Okul girişlerine sosyal mesafeyi koruyucu bariyerler konmalı, okul girişleri kontrol altına alınmalıdır. Okul girişlerine ellerin ve ayakların zorunlu olarak dezenfekte edileceği düzenlemeler kurulmalıdır. Tüm öğrenciler, öğretmenler, yöneticiler ve okul çalışanları doktor kontrolünden ve Covid-19 testinden geçirilmeli, sağlık raporu olmayan okula alınmamalıdır. Dış ülkelerden gelecek çocuklardan sağlık raporu ve test şartı aranmalıdır. Tüm bunların ücreti işverenden talep edilmelidir. Okulun giriş ve çıkışlarında kalabalık yaratacak uygulamalar olmamalı, sosyal mesafeye uyulmalı, veliler ve öğrenciler mutlaka maske takmalıdır. Hasta olan veya hastalık belirtisi gösteren öğrenciler okula alınmamalı, doktor kontrolünde evde bekletilmelidir. Okul çalışanları, öğretmenler ve yöneticiler kendi sağlıkları ile ilgili sorumlulukları yerine getirmeli, herhangi bir hastalık belirtisi gördüklerinde okuldan izinli sayılmalıdır. Okulda bulunan tüm öğrenci, öğretmen, yönetici ve okul çalışanlarının vücut sıcaklıkları okula geldikleri anda ölçülmelidir. Çocukların ve öğretmenlerin kullandıkları sıra, sandalye, masa ve yüzeyler sürekli olarak dezenfekte edilmelidir. Okul öncesi eğitiminde kullanılan oyuncaklar sürekli dezenfekte edilmeli, yumuşak dokulu oyuncaklar ise kullanımdan kaldırılmalıdır. Sık sık kullanılan dolap elleri, elektrik anahtarları, lavabolar, çeşmeler, kapı kollarının temizliğine ayrı bir önem gösterilmelidir. Çocukların birbirlerinden en az 2 metre mesafede oturacakları sınıf düzeni oluşturulmalıdır. Sınıfları aynı öğretmenin alması özen gösterilmeli, gruplama yöntemi ile bir grup sınıfta iken diğer bir grup başka bir eğitici faaliyet yürütmelidir. (açık alanda spor, müzik, drama, oyun) Öğrenciler yiyecek paylaşımı yapmamalıdır. Dezenfekte etmeden, öğrencilerin eğitim araç gereci ve oyuncaklarını ortak kullanmalarına izin verilmemelidir. Hapşırma, öksürme durumunda çocuklar ellerini mutlaka sabunla yıkamalıdır. Temizlik ve dezenfekte malzemeleri mutlaka kontrol altında tutulmalı, çocukların ulaşamayacağı şekilde muhafaza edilmelidir. Sınıflar sürekli havalandırılmalı, kapalı sınıfta ders yapılmamalıdır. Teneffüs saatleri, temizlik ve sosyal mesafe kuralları dikkate alınarak düzenlenmelidir. Çocukların okula getirecekleri yiyecekler mutlaka steril bir şekilde kapalı kaplarda muhafaza edilmelidir. Çocuklar her eğitim etkinliği sonrası en az 20 saniye ellerini sabunlu su ile yıkamalı ve hapşırık, öksürük esnasında ağızları tek kullanımlık peçete veya dirsek arası ile kapatılmalı, eller yüze dokundurulmamalıdır. Covid-19 ile mücadelede temizlik ve hijyen kurallarını gösteren basit posterler çocukların görebilecekleri yerlere asılmalıdır. Okula gelmeyen öğrencilerin durumu ile ilgili acilen aileye ulaşılabilmeli, hastalık durumunda yönlendirilecek hastahane ve doktorlar önceden belirlenmelidir. Kalabalık gruplarla okul ve eğitim gezileri yapılmamalıdır. Taşımacılık yapan şoförler ve refakatçilere sağlık kontrolü ve test yapılmalıdır. Taşımacılık yapan şoförler ve refakatçiler mutlaka maske takmalıdır. Okul otobüslerinde sosyal mesafe kurallarına uyularak her koltukta bir öğrencinin oturulması sağlanmalıdır. Otobüslerin içerisindeki koltuk ve aksamlar dezenfekte edilmelidir. Okul kantininde ambalajsız ürün satılmamalı, hijyen kurallarına uyulmalıdır. Okulda hasta olduğundan şüphe duyulan öğrencilerin sağlık kurumuna veya doktora ulaşıncaya kadar bekletileceği bir oda hazırda tutulmalıdır. Eğitim kayıpları, müfredatta belirlenen eğitim hedefleri dikkate alınarak raporlanmalı ve eğitim süresi çıkarılacak yeni programa göre belirlenmelidir. Okulların açılması kararı salgın hastalıklar üst kurulu tarafından belirlenmelidir. Kurul; bakanlık yetkilileri, sendika temsilcileri, hekim örgütü temsilcileri ve bu alanla ilgili uzmanlardan oluşturulmalıdır.” KTÖS, açıklamasında diğer ülkelerin ne gibi önlemler alarak eğitim faaliyetlerine başladığını da şöyle sıraladı: “Almanya öğrencilerin okullara geri dönmesine izin vermeye başladı, ancak sosyal mesafe kurallarına uyulması adına her öğrencinin ayrı masası var. Norveç’te anaokulları hali hazırda açıktı. Lise ve üniversiteler de 20 Nisan’dan sonra kısmen yeniden açıldı. Norveç'te farklı sınıflar için farklı okula başlama ve çıkış saatleri belirlenmiş durumda. Çin'in Hanzhou kentindeki bir ilkokulda, öğrencilerin sosyal mesafe kuralına uymasını sağlayacak uyarılarda bulunan bir şapka takması gerekiyor. Vietnam'da öğrencilerin ateşi ölçülürken, Fransa’da, ilkokul öğrencileri 11 Mayıs’tan itibaren sayısı 15’ten fazla olmayan sınıflarda eğitim almak üzere okullara geri dönmeye başlayacaklar. Hollanda’da, aynı tarihte, ilkokullar yarı zamanlı olarak eğitime başlayacak. Ortaokul öğrencileri ise 1 Haziran’dan itibaren okullarına geri döneceklerdir. Romanya ve İtalya ise okulları eylül ayında açacaklar. Haziran ayı içerisinde son sınıflar ve değerlendirme sınavlarına girecek olan öğrenciler kısa süreliğine okula gidecek. Bu süre içerisinde katı sosyal mesafe kuralları uygulanacak. Diğer ülkeler ise salgının seyrine göre kendi kararlarını ve önlemlerini üretecektir. Kıbrıs’ın güneyinde ilkokul öğrencileri 21 Mayıs-26 Haziran arası okullarda olacak. Sınıflar en çok 12 öğrenciden oluşacak ve öğrenciler 1 gün okula gidecek 1 gün gitmeyecek.” DANİMARKA ÖRNEĞİ KTÖS, 12 yaş üzeri öğrenciler evde kalmaya devam ederken Danimarka’nın anaokullarına ve ilkokullarına 15 Nisan’da yeniden açılma izni verdiğini belirterek, bu izinle birlikte çocukların virüsü birbirlerine yayma riskini en aza indirgemek için hükümet tarafından tasarlanan bir genelgenin de kararla birlikte yayınlandığını kaydetti. Buna göre alınan kararlar şöyle: “Sınıf sayıları yarı yarıya azaltıldı. 6 kişilik gruplar halinde oynayabileceği kuralı getirildi. Çocuklar okula geldikleri anda ellerini yıkamak ve bunu her iki saatte bir tekrarlamak zorunda. Dış alanlarda ve bahçede sadece küçük gruplar halinde oyun oynanmasına izin var. Öğrencilerin en az iki metre aralıklarla ve ayrı masalarda oturmaları gerekli. Çocukların evden okula oyuncak getirmelerine izin verilmemekte. Lavabolar, tuvalet koltukları ve kapı kolları gibi yüzeylerin yanı sıra okulların kendi oyuncak ve ekipmanlarının tamamı günde iki kez dezenfekte edilmek zorunda. Öğretmenler okul günü boyunca sadece sınıflarında kalıyor, öğretmenler odasında toplantı yapılmıyor. Ebeveynlerden çocuklarını kademeli bir sistem ve sırayla ön kapılara bırakmaları isteniyor ve kesinlikle binalara girmelerine izin verilmiyor.” TAK