BÜTÇENİN GÖRÜŞÜLMESİ SIRASINDA YARGIDAKİ SORUNLAR VE SEÇİM YASASI KONUŞULDU Cumhuriyet Meclisi Genel Kurulu, Mahkemeler bütçesini onayladı. 2021 Mali Yılı Bütçe Yasa Tasarısı görüşmelerini sürdüren Meclis, 71 milyon 471 bin 500 TL’lik Mahkemeler bütçesini oy birliğiyle kabul etti. ÖZYİĞİT Mahkemeler bütçesi üzerine ilk sözü alan TDP Genel Başkanı Cemal Özyiğit, bir ülkede demokrasiden söz ediliyorsa mahkemelerin yargının ayrı bir öneminin olduğunu ifade ederek, ülkede tam anlamıyla demokrasinin içselleştirilemediğini söyledi. Özyiğit, ülkede yargılama konusunda ciddi sıkıntılar olduğunu, bunun da sorgulanıp doğru bir raya oturtulması gerektiğini ifade ederek, yargıda sorunlar olduğunu bildiğini ancak son yapılan referanduma halkın onay vermediğini, bunun da seçimle ilişkilendirilmesinden yaşandığını anlattı. Anayasa değişikliğinin gerçek anlamda tartışılıp ele alınması gerektiğini ifade eden Özyiğit, bu konuda yaptıkları uyarıların dikkate alınmadığını ve halk tarafından ikinci kez değişikliklerin reddedildiğini kaydetti. Özyiğit, yargının personel sıkıntılarının giderilmesi gerektiğini ifade ederek, Lefke’de sıkıntılar yaşandığını örnek verdi, geçici 10’uncu madde dahil Anayasa değişikliği için Meclis’te komisyon oluşturulması, değişikliklerin enine boyuna tartışılması, olgunlaştırılması, halkın bilgilendirilmesi ve seçimden ayrı bir tarihte halkın onayına çıkılması çağrısında bulundu. Önlerinde bir seçim olduğunu ifade eden Özyiğit, Başbakan’ın seçim tarihi için kürsüden açıklama yaptığını ancak anladığı kadarıyla bunun şimdilik geri plana itildiğini, ancak bunun bir yıl içinde veya ileriki bir tarihte yapılacaksa bile Haziran ayında bir ara seçim yapılacağını kaydetti. Özyiğit, bu çerçevede seçim sistemi ve tarihiyle ilgili çalışma yapılması gerekliliğine işaret ederek, oy verme ve sayma konusunun doğru bir zemine oturtulması gerekliliğine değindi. Seçim sistemine yönelik partisinin görüşlerini ifade eden Özyiğit, baraj konusu ile ilgili de halktan onay alan her görüşün Meclis’e yansımasından yana olduklarını kaydetti. Özyiğit, seçim sisteminin kolaylaştırılması için Yüksek Seçim Kurulu’nun hassasiyetinin dikkate alınarak, halkın en geniş şekilde demokratik duruşunun Meclis’e yansıması için çalışmaya hazır olduklarını kaydetti. BAYBARS HP Milletvekili Ayşegül Baybars, yargının bağımsız ve tarafsız olması için güçlendirilmesinin önemine işaret etti. Baybars, Anayasa çerçevesinde bunun sağlandığını ve yasama organının da üzerine düşeni yapması gerektiğini ifade ederek, yargının bağımsızlığı ve tarafsızlığının, adaletin sağlanması için son derece önemli olduğunu kaydetti. Baybars, yargıya iyi maddi imkanlar ve bütçe sağlanmasının da önemine işaret ederek, personel eksikliğinin giderilmesi gerekliliğine dikkat çekti. Baybars, mahkemelerin en temel kaynaklara ulaşma konusunda da mali açıdan rahat olması gerektiğini anlatarak, online duruşmaların yapılamadığını ve dijitalleşme konusunda da adımlar atılmasının öneminin ortaya çıktığına dikkat çekti. Tercüman eksikliği, teknik altyapı eksikliğinin de yargı sürecinin uzamasına ve yargıya güvenin azalmasına yol açtığına işaret eden Baybars, kalkınma refah ekonomi büyüme için de yargının güvenilirliği bağımsızlığı ve tarafsızlığının önemli olduğunu kaydetti. Yatırımcının ilk olarak bir ülkede yatırım yapacağında yargının hızlı, adil ve şeffaf bir yargı olup olmadığını sorduğunu ifade eden Baybars, yargının bu çerçevede bütçe olarak desteklenmesi yanında yargının da daha aktif olması, genel bir politika belirleyerek, eylem planı hazırlaması gerekliliğine işaret etti. Seçim sistemi konusunda iradenin Meclis’te olduğunu ifade eden Baybars, yargının sorunlarını çözmesi için destek vermeye hazır olduklarını ifade etti. TOROS CTP Milletvekili Fikri Toros, yasama, yürütme ve yargının ülke için önemine işaret ederek, yargının bağımsızlığına vurgu yaptı. Toros, ülkedeki yargı sistemini anlattığı konuşmasında, yargının tarafsızlığı ve adil olması için uygulanan sistemden vazgeçilmemesi gerektiğine değindi. Toros, ülkedeki seçim sistemi ve sayımda yaşanan sıkıntıları ifade ederek, bu konuda iradenin Meclis’te olduğunu, seçim sisteminin Yüksek Mahkeme Başkanı’nın da hassasiyetleri dikkate alınarak, ele alınabileceğini söyledi. Mahkemeler bütçesinin geçen yıla göre kıyaslandığında son derece yetersiz olduğunu ifade eden Toros, adaletin zamanında tescili için gerekli yatırımların yapılmasının önemine değindi ve olumlu oy kullanacaklarını kaydetti. MANAVOĞLU HP Milletvekili Gülşah Manavoğlu, mahkemelerin ülke için önemine işaret ederek, mahkemelerin kararları alırken hızlanması için üzerlerine düşeni yapmak için çalıştıklarını, bilişim yatırımları için bütçede belli bir miktar ayrıldığını anlattı. Manavoğlu, pandeminin etkilerinin, ekonomi ve yargı üzerinde etkisinin arttığını, ülkede gerçekten ödeme sıkıntısı yaşandığını ifade ederek, bu konuda bir çalışma yapılması ve çıkmaza girmeden sorunların aşılması gerekliliğine değindi. Ödeme gücü olmayan kişilere ödemelerde baskı yapıldığı duyumları aldıklarını, bu yüzden zaman kaybetmeden bu tür ödeme sıkıntıları ile ilgili çalışma yapılması gerektiğini söylemek istediğini ifade eden Manavoğlu, bütçeye olumlu oy kullanacaklarını kaydetti. HAMZAOĞULLARI CTP Milletvekili Biray Hamzaoğulları, mahkemelerde alacaklı olduğu bir davanın 10 yıldır sürdüğünü ifade ederek, bunu halkın takdirine bıraktığını söyledi. Hamzaoğulları, seçim sistemine de değindiği konuşmasında, baraj konusundaki tartışmaları değerlendirdi, 3 bölgeli seçime yönelik endişelerini dile getirdi. Yüzde 5 barajının kalması gerektiğine inandığını ifade eden Hamzaoğulları, parti içi tercihlerin kaldırılmasına karşı olduğunu, karma sistemin tartışılabileceğini kaydetti. Hamzaoğulları, devletin dijital sisteme geçebileceğini anlattı. HASİPOĞLU UBP Milletvekili Oğuzhan Hasipoğlu, yargının bağımsızlığının önemine işaret ederek, pandemi döneminde zaten ağır olan yargı işlemlerinin daha da ağırlaştığını kaydetti. Hasipoğlu, yargının hızlanması için bilişim sistemlerinin geliştirilmesi adına bütçede iyileştirme yapıldığını ifade ederek, bütçenin onaylanmasıyla gerekli altyapı yatırımlarının yapılacağına inanç belirtti. Lefke Mahkemesi’ne gerekli değerin ve önemin verilmesi gerektiğine inandığını söyleyen Hasipoğlu, yargının daha hızlı işleyebilmesi için yargıç sayısının yükseltilmesi için komitede karar ürettiklerini ancak Anayasa değişikliğinin Cumhurbaşkanlığı seçiminin gölgesinde kaldığını ve reddedildiğini anımsattı. Hasipoğlu, seçim sisteminin de hızlı bir şekilde sonucun açıklanabileceği bir şekle çevrilmesinin önemine işaret etti. ŞAHİNER CTP Milletvekili Salahi Şahiner, yargının ve adaletin bir ülke ve toplum için önemine işaret ederek, mahkemelerin bütçe olarak güçlü tutulması, sorunlarının çözülmesi gerektiğini kaydetti. Şahiner, Lefke Mahkemesi’nde yapılacak çalışmalar konusunda hükümetten açıklama beklediklerini dile getirdi. Seçim sisteminin sadeleşmesi için ellerinden geleni yapmaya hazır olduklarını ifade eden Şahiner, erken seçimle ilgili de hükümetin net bir açıklama yapması ve pandemi arkasına sığınmaması gerektiğini söyledi. ANGOLEMLİ TDP Milletvekili Hüseyin Angolemli, yargının ülke için önemine işaret ederek, polisin de burada ayrı ve önemli bir yer tuttuğunu kaydetti. Polisin sivile bağlı olmaması konusunda eleştirilerde bulunan Angolemli, mahkemelere halkın güvenini artırmak gerektiğini, demokrasi için kendi varlıkları için bunun gerekli olduğunu vurguladı. Angolemli, mahkemenin çok önemli olduğunu, o yüzden buna göre davranılması gerektiğini kaydetti. ÖZDENEFE CTP Milletvekili Fazilet Özdenefe, yargıya gereken önemin verilmesi gerektiğini vurguladı. Özdenefe, Anayasa değişikliğinin onaylanmamasıyla alakalı olan Lefke Mahkemesi ile ilgili konunun ciddiyetle ele alınması gerektiğini ifade ederek, mahkemelerde personel ve altyapı eksikliklerinin giderilmesi, personel tayinlerine de dikkat edilmesi gerekliliğine değindi. Özdenefe, yargıda sistemin tıkanmayacağı ve adaletin zamanında tecelli edeceği bir sistemin gerekliliğine işaret ederek, bu konudaki görüşlerini dile getirdi. Bütçede elektronik altyapının geliştirilmesi adına yapılan artışı olumlu karşılayan Özdenefe, Yüksek Adliye Kurulu’nun yasasında da değişiklik yapılması, kararların şeffaf bir şekilde paylaşılmasının önemine işaret etti. Yüksek Adliye Kurulu uygulamalarını eleştiren Özdenefe, avukatların başvurularında azalmalar yaşandığını, bu konuda oluşan yanlış algılar olduğunu ifade etti ve bu yanlış algıları kırmanın yargısal kararların gerekçeli ve şeffaf bir şekilde paylaşılmasıyla önüne geçilebileceğini kaydetti. Tasdik memuru konusunda yaşanan sıkıntılara da işaret eden Özdenefe, bu konuda denetimler yapılması, bunun yanı sıra yasal düzenlemeye gidilmesi gerektiğini anlattı. Özdenefe, uyuşturucu maddelerle ilgili yasada da artık değişiklik yapılması gerektiğine işaret ederek, ülkede hem yargının yükünün hafifletilmesi hem de gençleri koruyucu, uyuşturucu maddeleri ayıran yasalar yapılmasını istedi. Seçim ve Halk Oylaması Yasası’na da değinen Özdenefe, yasa konusunda birlikte çalışılmasının gerekliliğine işaret etti. Hükümeti erken seçim ve çalışmaları konusunda eleştiren Özdenefe, en erken zamanda Meclis iradesinin yenilenmesi için seçime gidilmesi gerektiğini söyledi. Fazilet Özdenefe, Seçim ve Halkoylaması Yasası’na ilişkin görüşlerini de aktararak seçim sistemini hep birlikte oturup tartışabileceklerini ifade etti, ayrıca Anayasa değişikliğinin seçimle birlikte gündeme gelmemesi gerektiğini anlattı. ÖZTÜRK UBP Milletvekili Yasemi Öztürk de, “geciken adalet adalet değildir” sözüne katıldığını, milletvekillerinin görüşlerine de katıldığını, yargı ve adalet üzerine güzel konuşmalar yapıldığını ancak iş icraata gelince başarılı olamadıklarını söyledi. Öztürk, yargıyı ilgilendiren Anayasa değişikliğini hep birlikte mahvettiklerini ifade ederek, özeleştiri yaptı. Öztürk, yargıda yaşanan sıkıntılarla mahkemelerde yaşanan altyapı ve personel eksikliğine değinerek, bütçenin ileride artırılmasının önemine işaret etti. Öztürk, ülkede birçok kişinin işsiz kaldığını, bu yüzden mazbataların ve hapislik cezasının kaldırılması gerektiğini ifade etti. CANALTAY UBP Gazimağusa Milletvekili Resmiye Canaltay ise suça yönelen çocuklar ve bu çocukların içinde bulunduğu durum ile istismara uğrayan çocukların polis ve mahkemede maruz kaldığı durum konusunda konuştu. Kesinlikle çocuk mahkemeleri kurulması ve çocukların yasalarla korunması gerektiğini ifade eden Canaltay, çocukların suça itilmesi şartlarının da irdelenmesi gerekliliğine değindi, mağdur olan, suça itilen veya istismara uğrayan çocukların ve ailelerin yaşadığı sıkıntıları anlattı, “Bu insanları kaç defa daha öldüreceğiz” diye sordu. Canaltay, “salgın var” diye kadınlara yönelik şiddet, çocuklara yönelik istismar, çocukların suça itilmesinin göz ardı edilmemesi gerektiğini vurguladı. Konuşmaların ardından Mahkemeler bütçesi onaylandı. Meclis Genel Kurulu daha sonra Başsavcılık bütçesini görüşmeye başladı.