Mesane Kanseri Nedir? Mesane kanseri, her yıl Amerika Birleşik Devletleti’nde yaklaşık 68.000 yetişkini etkileyen en yaygın kanserlerden biridir. Erkeklerde kadınlarda olduğundan daha sık görülür ve genellikle her yaşta gerçekleşse de yaşlı yetişkinleri daha çok etkiler. Mesane kanseri genellikle idrarı depolayan alt karın bölgesindeki içi boş, kaslı organ – yani mesanenizin içine giren hücrelerde (ürotelyal hücreler) başlar. Mesane içinde en sık görülmesine rağmen, idrar yolu drenaj sisteminin diğer bölümlerinde de aynı tipte bir kanser oluşabilir. Tanı konulan her 10 mesane kanserinden yaklaşık yedisi erken bir aşamada başlar. Erken evre mesane kanseri bile mesanede tekrarlayabilir. Bu nedenle, mesane kanseri olan kişiler, tedaviden yıllar sonra, daha yüksek bir aşamaya geri dönen veya ilerleyen mesane kanserinin riskinden dolayı testlere ihtiyaç duyarlar. Mesane Kanseri Teşhisi Mesane kanserini teşhis etmek için kullanılan testler ve prosedürler şunları içerebilir: Sistoskopi Mesane kanseri Sistoskopi Bir sistoskopi testi sırasında, doktorunuz idrar yoluyla mesaneye bir sistoskop olarak adlandırılan ince ve esnek bir cihaz yerleştirir. Sistoskopi, doktorunuzun idrar yolundaki ve mesanedeki anormallikleri araştırmak için alt idrar yolunuzu görmesini sağlar. Sistoskopi yapmak için doktorunuz üretra boyunca küçük, dar bir tüp (sistoskop) yerleştirir. Sistoskop, doktorunuzun üretra ve mesanenizin iç kısmını görmesini sağlayan bir merceğe sahiptir ve bu yapıları hastalık belirtileri açısından inceler. Biyopsi Sistoskopi sırasında, doktorunuz test için bir hücre numunesi (biyopsi) toplamak için kapsama ve mesanenize özel bir araç verebilir. Bu prosedür bazen mesane tümörü (TURBT) transüretral rezeksiyonu olarak adlandırılır. TURBT ayrıca mesane kanserini tedavi etmek için de kullanılabilir. İdrar Sitolojisi İdrarınızın bir örneği, idrar sitolojisi adı verilen bir prosedürde kanser hücrelerini kontrol etmek için bir mikroskop altında analiz edilir. Görüntüleme Testleri Bilgisayarlı tomografi (BT) ürogram veya retrograd piyelogram gibi görüntüleme testleri, doktorunuzun idrar yolunuzun yapılarını incelemesine izin verir. Bir BT ürogramı sırasında, elinizde bir damar içine enjekte edilen bir kontrast boya, böbreklerinize, üreterlerinize ve mesanenize akar. Test sırasında çekilen röntgen görüntüleri, idrar yolunuzun ayrıntılı bir görünümünü sağlar ve doktorunuzun kansere neden olabilecek alanları belirlemesine yardımcı olur. Retrograd pyelogram, üst üriner sisteme ayrıntılı bir bakış için kullanılan bir X-ışını testidir. Bu test sırasında, doktorunuz üretralarınızdan ve idrarınıza kontrast boya enjekte etmek için mesanenize ince bir tüp (kateter) geçirir. X-ışını görüntüleri çekilirken boya daha sonra böbreklerinize akar. Mesane Kanserinin Yaygınlığını Belirleme Mesane kanserinizin olduğunu doğruladıktan sonra, doktorunuz kanserinizin lenf bezlerine veya vücudunuzun diğer bölgelerine yayılıp yayılmadığını belirlemek için ek testler önerebilir. Testler: CT tarama Manyetik rezonans görüntüleme (MRI) Kemik taraması Göğüs röntgeni Mesane Kanseri Evreleri Kanserin aşamasını anlamak için doktorunuz bu prosedürlerden bilgilenir. Mesane kanserinin evreleri, 0 ile IV arasında değişen Romen rakamları ile gösterilir. En düşük aşamalar, mesanenin iç katmanları ile sınırlı olan ve kas mesane duvarını etkilemek için büyütülemeyen bir kanseri gösterir. En yüksek aşama olan evre IV – kanserin, vücudun uzak bölgelerindeki lenf düğümlerine veya organlara yayıldığını gösterir. Kanser evreleme sistemi gelişmeye devam ediyor ve doktorlar kanser teşhis ve tedavisini geliştirdikçe daha da karmaşıklaşıyor. Doktorunuz sizin için doğru olan tedavileri seçmek için kanser evresni kullanır. Mesane Kanseri Dereceleri Mesane kanseri tümörleri, kanser hücrelerinin bir mikroskopta görüntülendiklerinde nasıl göründüklerine göre sınıflandırılır. Bu tümör derecesi olarak bilinir ve doktorunuz mesane kanserini düşük dereceli veya yüksek dereceli olarak tanımlayabilir: Düşük Dereceli Mesane Tümörü Bu tümör türü, normal hücrelere (iyi diferansiye) görünüm ve organizmaya daha yakın olan hücrelere sahiptir. Düşük dereceli bir tümör genellikle daha yavaş büyür ve mesane kas duvarını yüksek dereceli bir tümöre göre daha az istila eder. Yüksek Dereceli Mesane Tümörü Bu tip tümörlerde anormal görünümlü ve normal görünen dokulara benzerlik göstermeyen hücreler vardır (kötü diferansiye). Yüksek dereceli bir tümör, düşük dereceli bir tümörden daha agresif bir şekilde büyümeye eğilimlidir ve mesanenin ve diğer dokuların ve organların kas duvarına yayılma olasılığı daha yüksektir. Mesane Kanseri Tedavisi Mesane kanseri için tedavi seçenekleri, genel sağlığınız ve tedavi tercihlerinizle birlikte dikkate alınan kanser tipi, kanserin derecesi ve kanserin evresi gibi bir dizi faktöre bağlıdır. Kanser Dokusu Çıkarmak İçin Cerrahi Operasyon Mesane içindeki kemoterapi (intravezikal kemoterapi), mesanenin kaplamasına sınırlanmış ancak yüksek bir nüksetme veya progresyon riski yüksek olan tümörleri tedavi etmek için kullanılır. Mesanenin çıkarılmasından sonra idrarın vücuttan çıkması için yeni bir yol yaratılır, buna rekonstrüksiyon denir. Tüm Vücut Kemoterapisi (Sistemik Kemoterapi) Mesanenin alınması için ameliyat olan bir kişinin tedavi şansını arttırmak veya ameliyatın seçenek olmadığı durumlarda birincil tedavi olarak kullanılır. Radyasyon tedavisi, kanser hücrelerini yok etmek cerrahi bir seçenek olmadığı veya istenmediği durumlarda birincil tedavi olarak kullanılır. İmmünoterapi, Vücudun bağışıklık sistemini, hem mesanede hem de vücutta kanser hücrelerine karşı tetiklemek için kullanılır. Doktorunuz tarafından tedavi yaklaşımlarının bir kombinasyonu da önerilebilir. Mesane Kanseri Ameliyatı Mesane kanseri cerrahisine yaklaşımlar: Mesane Tümörü Transüretral Rezeksiyonu (TURBT) TURBT, mesanenin iç katmanlarıyla sınırlı olan ve henüz kas invazif(yayılmacı) olmayan kanserler olan mesane kanserlerini ortadan kaldırmak için kullanılan bir prosedürdür. İşlem sırasında, bir cerrah bir sistoskop içinden ve mesaneye küçük bir tel döngü geçirir. Tel döngü, bir elektrik akımı kullanarak kanser hücrelerini yakar. Alternatif olarak, kanser hücrelerini yok etmek için yüksek enerjili bir lazer kullanılabilir. TURBT, bölgesel anestezi altında gerçekleştirilir – ilaç verilen yer, sadece vücudunuzun alt kısmına veya genel anestezi uygulanır. Doktorlar prosedürü üretra yoluyla yaptığından, karnınızda hiç kesik olmayacaktır. TURBT prosedürünün bir parçası olarak, doktorunuz, herhangi kalan bir kanser hücresini yok etmek ve tümörün tekrar etmesini önlemek için, mesanenize bir kerelik kanser öldürücü ilaç (kemoterapi) enjeksiyonu önerebilir. İlaç mesanenizde bir saate kadar kalır ve daha sonra boşaltılır. Mesane Kanserinde Kistektomi Sistektomi, mesanenin tamamını veya bir kısmını çıkarmak için yapılan bir ameliyattır. Parsiyel bir sistektomi sırasında, cerrahınız sadece kanserli tümör içeren mesanenin bir kısmını çıkarır. Kısmi sistektomi, mesaneye zarar vermeden kolayca çıkarılabilen bir alanda ise, bir seçenek olabilir. Radikal sistektomi, mesanenin tamamını, üreterlerin bir kısmını ve etrafındaki lenf düğümlerini çıkarmak için yapılan bir işlemdir. Erkeklerde radikal sistektomi tipik olarak prostat ve seminal veziküllerin çıkarılmasını içerir. Kadınlarda radikal sistektomi ayrıca rahmin, yumurtalıkların ve vajinanın bir kısmının çıkarılmasını da içerir. Radikal sistektomi, göbeğin alt kısmındaki tek kesi veya robotik cerrahi kullanılarak çok sayıda küçük insizyon ile yapılabilir. Robotik cerrahi sırasında, cerrah yakındaki bir konsolda oturur ve robotik cerrahi aletleri hassas bir şekilde hareket ettirmek için el kumandalarını kullanır. Sistektomi, enfeksiyon ve kanama riski taşır. Erkeklerde, prostat ve seminal veziküllerin çıkarılması erektil disfonksiyona neden olabilir. Ancak, cerrahınız ereksiyon için gerekli olan sinirleri boşaltabilir. Kadınlarda, yumurtalıkların çıkarılması, kısırlığa ve erken menopoza neden olur. Mesan Kanserinde Neobladder Rekonstrüksiyonu Radikal sistektomiden sonra, cerrahınız idrarın vücudunuzu terk etmesi için yeni bir yol yaratmalıdır (üriner diversiyon). Üriner diversiyon için bir seçenek yeni mesane rekonstrüksiyonudur. Cerrahınız bağırsaklarınızın bir parçasından küre şeklindeki bir rezervuar oluşturur. Sıklıkla yeni bir mesane olarak adlandırılan bu rezervuar, vücudunuzun içindedir ve sizin idrar yolunuza bağlıdır. Çoğu durumda, yeni mesane normal bir şekilde idrar yapmanıza izin verir. Yeni bir mesane hastası olan az sayıda insan, yeni mesaneyi boşaltırken güçlük çekmektedir ve tüm idrarı yeni mesaneden boşaltmak için periyodik olarak bir kateterin kullanılması gerekebilir. İleal Kanalı Bu tip bir idrar sapması için, cerrahınız bağırsaklarınızın bir parçasını kullanarak bir tüp (ileal kanal) oluşturur. Tüp, böbreklerinizi boşaltan, vücudunuzun dışına, idrarınızın karın bölgesinde taktığınız bir torbaya (ürostomi torbası) boşaldığı üreterlerinizden geçer. Kıta Üriner Rezervuar Bu tür idrar yolu saptırma prosedürü sırasında, cerrahınız vücudunuzun içinde bulunan idrarı tutmak için küçük bir kese (rezervuar) oluşturmak için bağırsak bölümünü kullanır. Her gün birkaç kez bir kateter kullanarak karnınızdaki bir açıklıktan rezervuardan idrar tahliye edersiniz. Mesane Kanserinde Kemoterapi Kemoterapi, kanser hücrelerini öldürmek için ilaçlar kullanır. Mesane kanseri için kemoterapi tedavisi genellikle birlikte kullanılan iki veya daha fazla kemoterapi ilacını içerir. Kemoterapi ilaçları: Kolunuzdaki bir damardan (intravenöz olarak) İdrar yolunuzdan direkt olarak mesanenize giden bir tüp yoluyla (intravezikal tedavi) Kemoterapi, kanseri tedavi etme şansını artırmak için mesane çıkarma ameliyatından önce sıklıkla kullanılır. Kemoterapi, ameliyattan sonra kalabilen kanser hücrelerini öldürmek için de kullanılabilir. Kemoterapi bazen çok seçimli olgularda radyasyon tedavisiyle cerrahiye alternatif olarak kombine edilir. İntravezikal kemoterapi, kanser hücrelerinin yalnızca daha derin kas dokusunun değil, mesane kaplamasını etkilediği yüzeyel mesane kanseri için birincil tedavi olabilir. Veya bazen immünoterapi, yüzeysel mesane kanseri için intravezikal tedavi olarak uygulanabilir. Mesane Kanserinde Radyasyon Tedavisi Radyasyon tedavisi, kanser hücrelerini hedef alan yüksek enerjili ışınları kanser hücrelerini yok etmek için kullanır. Mesane kanseri için radyasyon tedavisi genellikle vücudunuzun etrafında hareket eden ve enerji ışınlarını hassas noktalara yönlendiren bir makineden sağlanır. Bazı durumlarda, radyasyon terapisi bazen kemoterapi ile cerrahiye alternatif olarak veya cerrahi bir seçenek olmadığında kombine edilerek kullanılır. Mesane Kanserinde İmmünoterapi Biyolojik terapi olarak da adlandırılan immünoterapi, vücudunuzun bağışıklık sistemini kanser hücrelerine savaşmaya yardımcı olarak çalışır. Mesane kanseri için immünoterapi sıklıkla üretra yoluyla ve doğrudan mesaneye (intravezikal tedavi) uygulanır. Mesane kanserini tedavi etmek için kullanılan bu tür bir immünoterapi ilacı, tüberküloza karşı korumak için kullanılan bir aşı olan Bacillus Calmette-Guerin’dir (BCG). Bir başka immünoterapi ilacı, bağışıklık sisteminizin enfeksiyonlara karşı savaşmasına yardımcı olan bir protein olan interferonun sentetik bir versiyonudur. İnterferon alfa-2b (Intron A) adı verilen sentetik versiyon bazen BCG ile kombinasyon halinde kullanılır. Atezolizumab (Tecentriq) kemoterapi sonrası yanıt vermeyen veya daha da kötüye giden lokal ileri veya metastatik mesane kanseri için yeni bir immünoterapi seçeneğidir. İntravenöz (IV) bir ilaç olan, kanserli tümöre saldırmak için vücudun bağışıklık sistemini tetikleyerek çalışır. Atezolizumab ayrıca, kemoterapi için uygun olmayan mesane kanseri olan kişiler için olası bir birinci basamak tedavisi olarak da incelenmektedir. Mesane’yi Koruma Üç uçlu bir tedavi yaklaşımı kullanmak, kas-invaziv hastalıkların belirli vakalarında mesaneyi koruyabilir. Trimodalite tedavisi olarak bilinen tedavi yaklaşımı, TURBT, kemoterapi ve radyasyon terapisini içerir. Birincisi, cerrahınız mesane fonksiyonunu korurken, mümkün olduğunca çok sayıda kanserli dokuyu çıkarmak için bir TURBT prosedürü uygular. TURBT’den sonra, her ikisi de ameliyattan birkaç hafta sonra gerçekleşen radyasyon terapisi ile birlikte bir kemoterapi alırsınız. Eğer, trimodalite tedavisini denedikten sonra, tüm kanser gitmezse ya da kas invaziv kanserinin nüksü varsa, cerrahınız radikal sistektomiyi önerebilir. Üst İdrar Yolu Hastalıkları Mesane kanserlerinin çoğuna neden olan aynı tür kanser (ürotelyal kanser), üst üriner sistemde de meydana gelebilir; İdrarınızı böbreklerinizden mesanenize geçiren ince tüpler. İdrarın bir üretere (renal pelvis) boşaltılmadan önce topladığı böbreğinizin alanı. İdrar üretme sürecinin başladığı böbrek içinde diğer idrar yolları yapıları başlar. Mesane kanseri tedavisine benzer şekilde, üst üriner sistem kanserinin tedavisi tümör boyutu, tümör konumu, genel sağlığınız ve tercihleriniz gibi birçok faktöre bağlıdır. Üst üriner sistem kanseri genellikle, kalan kanser hücrelerini öldürmek ve nüksetmeyi önlemek için kemoterapi veya radyasyon tedavisinin yanı sıra, takip eden tedaviler gibi kanseri ortadan kaldırmak için ameliyatı içerir. Böbreklerden birinin çıkarılması gerekiyorsa, ameliyat sadece tek bir işleyen böbreği bırakabilir. Böyle bir durumda doktorunuz, böbrek fonksiyonunuzun ne kadar iyi çalıştığını izlemek için böbrek fonksiyonunuzu düzenli olarak test etmenizi önerir. Mesane Kanseri Tedavisi Sonrası Mesane kanseri tekrar edebilir. Bu nedenle, mesane kanseri olan kişiler başarılı tedaviden sonra yıllarca takip testine ihtiyaç duyarlar. Hangi testleri ve hangi sıklıkla yaptırmanız gerektiğini mesane kanserinizin türüne ve diğer faktörlerin yanı sıra nasıl tedavi edildiğine de bağlıdır. Doktorunuza sizin için bir takip planı oluşturmasını isteyin. Genel olarak, doktorlar mesane kanseri tedavisi sonrası ilk birkaç yıl boyunca her üç ile altı ayda bir üretra ve mesanenin (sistoskopi) içini incelemek için bir test önermektedir. Kanser nüksünü tespit etmeden birkaç yıllık sürveyanstan sonra, yılda sadece bir kez bir sistoskopi muayenesine ihtiyacınız olabilir. Doktorunuz düzenli aralıklarla başka testler de önerebilir. Agresif kanserli kişiler daha sık testlere maruz kalabilirler. Daha az agresif kanserli olanlar, daha az sıklıkla testlere maruz kalabilirler. Mesane Kanseri ile Başa Çıkmak ve Destek Mesane kanserinizin tekrarlayabileceği endişesiyle yaşamak, geleceğiniz üzerinde çok az kontrol sahibi olmanız gibi hissetmenizi sağlayabilir. Ancak, mesane kanserinizin tekrarlamayacağından emin olmanın bir yolu yokken, stresi yönetmek için gerekli adımları atabilirsiniz. Zaman içinde sizin için neyin işe yarayacağını bulacaksınız, ancak o zamana kadar aşağıda ki önerileri deneyebilirsiniz: Bir Takip Testi Planı Yapın ve Her Randevuya Gidin Mesane kanseri tedavisini bitirdiğinizde, doktorunuza kişiselleştirilmiş bir takip testi programı oluşturmasını isteyin. Her bir takip sistoskopi testinden önce, biraz endişe hissedebilirsiniz. Rahatsız edici kanser testinin sonucundan korkabilirsiniz. Ama bunun randevuya gitmenizi engellemesine izin vermeyin. Bunun yerine, endişelerinizle başa çıkmanın yollarını arayın. Düşüncelerinizi yazın, arkadaşınızla konuşun veya meditasyon gibi rahatlama tekniklerini deneyin. Kendinize İyi Bakın Eğer kanseriniz tekrarlarsa onunla savaşmaya hazır olun. Beslenmenize bol meyve, sebze ve tam tahıl içerecek şekilde ayarlayarak kendinize iyi bakın, sağlıklı beslenin. Haftanın çoğu günü en az 30 dakika egzersiz yapın. Yeterince uyuyun, böylece dinlenmiş hissedersiniz. Diğer Mesane Kanseri Mağdurları İle Konuşun Kanser yada mesane kanseri geçirmiş insanlarla konuşun, bu sayede duygularınızı ve korkularınızı daha iyi ifade edebilirsiniz. Destek gruplarına katılabilir veya profesyonel yardım alabilirsiniz. Randevunuz İçin Hazırlanın Sizi endişelendirecek herhangi bir belirti veya semptomunuz varsa, aile doktorunuzu veya birincil doktorunuzu görerek işe başlayın. Doktorunuz belirti ve semptomlarınızı araştırmak için test ve prosedür önerebilir. Eğer doktorunuz sizin idrar kesesi kanserine yakalandığınızdan şüphelenirse, hastalıkları ve idrar yolunun (ürolog) durumlarını tedavi etmek konusunda uzmanlaşmış bir doktora yönlendirilebilirsiniz. Bazı durumlarda, kanseri tedavi eden doktorlar (onkologlar) gibi diğer uzmanlara da yönlendirilebilirsiniz. Randevu sırasında yeterli zaman olamayabileceğinden, iyi hazırlanmış olmak iyi bir fikirdir. Neler Yapabilirsiniz? Herhangi bir randevu öncesi kısıtlamadan haberdar olun. Randevuyu alırken, beslenmenizi kısıtlamak gibi önceden yapmanız gereken bir şeyler olup olmadığını doktorunuza sorun. Randevu planladığınız nedenden alakasız görünebilecek olsa bile bütün belirtilerinizi not alın. Önemli stresler veya son yaşam değişiklikleri de dahil olmak üzere önemli kişisel bilgilerinizi yazın. Dozları ile birlikte aldığınız tüm ilaçların, vitaminlerin veya takviyelerin bir listesini yapın. Bir aile üyesi veya arkadaşınızı yanınıza almayı düşünün. Bazen, randevu sırasında sağlanan tüm bilgileri hatırlamak zor olabilir. Size eşlik eden biri, unuttuğunuz bir şeyi hatırlayabilir. Doktorunuza sormak için sorularınızı yazın. Soruların bir listesini hazırlamak, zamanınızı en iyi şekilde kullanmanıza yardımcı olabilir. Mesane kanseri için, sorulacak bazı temel sorular: Mesane kanserim var mı, yoksa semptomlarım başka bir durumdan mı kaynaklanıyor? Kanserimin aşaması nedir? Ek testlere ihtiyacım olacak mı? Tedavi seçeneklerim nelerdir? Herhangi bir tedavi mesane kanserini tedavi edebilir mi? Her tedavinin potansiyel riskleri nelerdir? Benim için en iyi olduğunu düşündüğünüz bir tedavi var mı? Bir uzman görmeli miyim? Hazırlayan: Ahmet Baba Kaynak: www.mutluvesaglikli.com/mesane-kanseri-teshis-tedavi/