Taşınmaz Mal Komisyonu’nun görev süresini 2 yıl daha uzatan Taşınmaz Malların Tazmini, Takası ve İadesi Yasa Tasarısı, Cumhuriyet Meclisi Genel Kurulu’nda oybirliğiyle kabul edildi. Genel Kurul’da sunuşların ardından “Anayasa’nın 159’uncu maddesinin 1’inci fıkrasının B bendi kapsamına giren Taşınmaz Malların Tazmini, Takası ve İadesi Yasa Tasarısı” ele alındı. Hukuk Siyasi İşler ve Dışilişkiler Komitesi Başkanı UBP Milletvekili İzlem Gürçağ tasarıya ilişkin raporu okudu. ANGOLEMLİ Tasarıya ilişkin ilk sözü alan TDP milletvekili Hüseyin Angolemli, kurulda ilk olarak polisle ilgili yasanın görüşülmesi gerektiğini söyledi. Anayasa’nın zaman zaman Meclis tarafından çiğnendiğini söyleyen Angolemli, eşdeğer örneğini verdi. Angolemli, eşdeğer sahiplerinin mağduriyetlerinin giderilmediğini, ellerinde puanı kalan, bekleyen insanlar bulunmasına rağmen başkalarına arazi verildiğini belirtti. Güneydeki insanların kuzeydeki malı için komiteye başvurarak çözüm bulduğunu söyleyen Angolemli, “Peki bizim halkımız ne yapsın, nereye başvursun? Onların eşdeğerleri için bir çare bulmak zorundayız” dedi. Angolemli, yasaya olumlu oy vereceklerini kaydetti. ERHÜRMAN CTP Genel Başkanı Tufan Erhürman, konunun ciddi olduğunu, AİHM kararının da bu konunun önemini gösterdiğini söyledi. Erhürman, TMK’nın nasıl makul sürede karar üretebileceğinin ve finansmanının nasıl sağlanacağının önümüzdeki Meclis’in önündeki en ciddi konulardan biri olduğunu söyleyerek, bu şekilde devam ederse bir süre sonra AİHM’den “TMK etkili iç hukuk yolu değildir” diye karar çıkma riski bulunduğunu ifade etti. TMK’nin uygulamalarda gecikme ve finansman sıkıntıları sonucunda, etkili iç hukuk yolu olmaktan çıkması halinde ülkedeki ekonomik faaliyetlerin olumsuz etkileneceğini söyleyen Erhürman, turizm ve inşaat sektörü ile yan sektörlerinde de sıkıntılar yaşanabileceğini belirtti. Ergürman, olumlu oy kullanacaklarını ancak süre uzatmanın yeterli olmadığını, sorunların çözüme ihtiyaç duyduğunu kaydetti. Taşınmaz mal mülkiyeti rejiminin yeniden ele alınması ve öngörülebilir bir düzen yaratılması gerektiğini dile getiren Erhürman, eşdeğercilerin sorunlarının da bu kapsamda giderilebileceğini söyledi. ÇAKICI Bağımsız milletvekili Mehmet Çakıcı, eşdeğer bekleyen yığınla insan olduğunu, ülkede arazi bulunduğunu ancak adil dağıtımı yapılmadığını, “peşkeş çekildiğini” söyledi. “Uluslararası hukukun dışında kalamayız, yasaları da buna uydurmak zorundayız. Türkiye’nin uyduğu gibi biz de AİHM kararlarına da uymak durumundayız” diyen Çakıcı, buna karşın eşdeğerci için, Kıbrıslı Türklerin başvuracağı bir kurum olmadığını, bunun hayata geçirilmesi gerektiğini söyledi. SOYER CTP milletvekili Ferdi Sabit Soyer, TMK’nın süresinin uzatılması kararının olumlu olduğunu söyledi. TMK’nın Anayasa’ya aykırı olduğunu iddia eden görüşlerin yanlış olduğunu dile getiren Soyer, Kıbrıslı Türklerin “mülksüz hale gelmesine” engel olduğunu kaydetti. Soyer, TMK’nın kurulması ve alınan kararların ardından AİHM indinde kurumun kabul gördüğünü, bunun önemli olduğunu ancak toplum ve bazı siyasetçiler tarafından öneminin anlaşılmadığını söyledi. AİHM kararının alınması sürecine değinen Soyer, görev süresinin uzatılacağını ancak TMK’nın kadro ve eleman sayısını artırmak, yasal statüsünü güçlendirmek gerektiğini belirtti.; Soyer, kaynak sorununun çözülmesi için de Merkez Bankası’nın devreye girebileceğini, farklı çözümler bulunabileceğini söyledi. TÖRE UBP milletvekili Zorlu Töre, Rum Yunan ikilisinden dolayı bu coğrafyada acılar yaşandığını, savaşlar olduğunu belirtti. Kıbrıs Türk halkının 1974’e kadar can güvenliğinden yoksun yaşadığını söyleyen Töre, 1974’te nüfus mübadelesi anlaşması yapıldığını, o dönemde mal ile mülkiyetin takasının da yapılması gerektiğini ama bunun yapılmadığını çünkü Rumların Türkleri azınlık gördüğünden anlaşmaya yanaşmadıklarını söyledi. Töre, TMK’ya karşı olmadıklarını, Anayasaya uygun olduğunu, ama ülkede eşdeğerini alamamış insanlar bulunduğunu, Anayasa’daki engellerin, emirnamelerin kaldırılması ve insanlara haklarının verilmesi gerektiğini belirtti. DENKTAŞ DP Genel Başkanı Başbakan Yardımcısı Serdar Denktaş, 77-79 Doruk Anlaşmalarında federasyona geçilememesinin sorumluluğunun Rumlarda olduğunu söyleyerek, parti olarak iki toplumlu iki kesimli federasyon tezine onay vermeyeceklerini açıkladıklarını anımsattı. Bir sonraki meclisin, bu süre uzatma konusunu ortadan kaldırması gerektiğini belirterek, yasa geçirilirken içerikte bazı değişiklikler yapılması gerektiğini söylediklerini hatırlatan Denktaş, bazı değişiklik önerilerinin kabul gördüğünü, merhum Kurucu Cumhurbaşkanı Denktaş’ın bu komisyona Türklerin de başvurabilmesi gerektiğini söylediğini ancak bunun da kabul görmediğini kaydetti. Denktaş, Kıbrıslı Türklerin de komisyona başvurmasının sağlanması gerektiğini dile getirerek, mağduriyetlerin ve haksız alımların bu şekilde ortadan kalkabileceğini belirtti. Yasaya bağlı olarak yaptıkları bazı değişikliklere değinen Denktaş, bazı açılımlar sağlandığını bunun daha da ileriye taşınması gerektiğini kaydetti. Denktaş, son gelinen aşamada, göreve geldiklerinde 2013’ten kalan ödenmemiş belgeler bulduklarını, şu anda 2014-15’in çoğunun tamamlandığını belirtti 2013’te 81 kişinin tazminat aldığını, 2014’te 73, 2015’te 29, 2016’da 39 kişinin, 2017’de de 60 kişinin ödendiğini dile getiren Denktaş, sistemin karmaşık olması nedeniyle hızlı çalışamadığını kaydetti. Denktaş, elden geldiğince ve adil bir şekilde ödemelerin yapıldığını ifade etti. Ek kaynak yaratılması konusuna da değinen Denktaş, söz konusu rakamların büyük olduğunu kaydetti. Denktaş, zaman içinde düğümün çözülemeyeceğinin görüleceğini ve global takas sisteminin gündeme gelmek zorunda kalacağını söyledi. Uluslararası hukukun dışına çıkmadan ellerinden geleni yaptıklarını söyleyen Denktaş, “Kıbrıslı Türklerin müracaatına olanak vermek suretiyle bu işi hızlandırabiliriz, takası da ekleyebiliriz” dedi. Denktaş, tasarıya olumlu oy vereceklerini ifade etti. DİNÇYÜREK Bağımsız milletvekili Hakan Dinçyürek, tasarıya olumlu oy vereceğini belirtti. TMK’nın işlevini kaybetmesinin ülkedeki yatırım iklimi ve ekonomiyi olumsuz etkileyeceğini söyleyen Dinçyürek, komisyonun çalışma düzeni ve verimliğine katkı sağlayacak hamleler yapılması gerektiğini kaydetti. Dinçyürek, kaynak yaratılması gerektiğini vurguladı. Bütünlüklü çözüm masada olmasa da mülkiyette atılacak adımlarla çözüme yaklaşmanın mümkün olduğunu belirten Dinçyürek, takası dikkate alacak kararların üretilmesinin “kaçınılmaz” olduğunu söyledi. Dinçyürek, “KKTC’deki mülkiyetlerin çoğunun Kıbrıslı Türklerin elinde olmasını sağlamak bizim elimizdedir. Buna dikkat ederek davranmamız gerekir” dedi. TATAR UBP milletvekili Ersin Tatar, ekonomiyi ilgilendiren bu konunun çok önemli olduğunu belirtti. TMK’nın görevinin belli olduğunu, meselenin kaynak meselesi olduğunu dile getiren Tatar, kaynak sıkıntısı konusunda da çaba harcanması gerektiğini kaydetti. Tatar, sorununun boyutunun büyük olduğunu, sadece tazminatla çözümün mümkün olmadığını, takasın da dahil edilmesi gerektiğini dile getirdi. İnşaat sektöründe önemli gelişmeler yaşandığını söyleyen Tatar, öngörülebilirliği sağlamak için komisyonun etkili çalışmasının sağlanması gerektiğini belirtti. ULUÇAY CTP milletvekili Teberrüken Uluçay, TMK’nın süresinin uzatıldığını, işlevini devam ettirmesi gerektiğini belirterek, mülkiyet konusunun çözülmesinin temelinin taşınmaz mal komisyonu olmadığını söyledi. İşlevselliğini daha iyi noktalara taşıması için çalışmaların devam edeceğini kaydeden Uluçay, bazı sıkıntıları giderebileceğinin de göz ardı edilemeyeceğini belirtti. Konuşmaların ardından yapılan oylamada tasarı oybirliğiyle kabul edildi. Ayrıntılar VATAN'da