Tiroit Kanseri Nedir? Tiroit kanseriTiroit kanseri, tiroit hücrelerinde görülür – boynunuzun tabanında, Adem elmasının hemen altında bulunan kelebek şeklinde bir bezdir. Tiroidi, kalp atış hızını, kan basıncını, vücut ısısını ve kiloyu düzenleyen hormonlar üretir. Tiroit kanseri çok yaygın olmasa da, gün geçtikçe oranlar artmaktadır. Doktorlar bunun yeni teknolojinin, geçmişte bulunamamış olabilecek küçük tiroit kanserlerinin bulunmasına izin vermesi olduğunu düşünüyor. Çoğu tiroit kanserli olan hasta tedaviyle iyileşebilir. Tiroit Kanseri Teşhisi Tiroit kanseri teşhisi için kullanılan testler ve prosedürler: Tiroit Kanserinde Fizik Testi Doktorunuz tiroidinizde olan fiziksel değişiklikleri kontrol eder, radyasyona aşırı maruz kalmış olmanız veya tiroit tümörlerinin aile öykünüzde olup olmadığını size sorup testler uygulayacaktır. Tiroit Kanserinde Kan Testleri Kan testleri tiroit bezinin normal çalışıp çalışmadığını belirlemeye yardımcı olur. Tiroit Dokusunun Bir Örneğini Çıkarma İnce iğne biyopsisi sırasında, doktorunuz cildinize ve tiroit nodülüne uzun ve ince bir iğne yerleştirir. Ultrason görüntüleme genellikle iğneyi nodül içerisine tam olarak yönlendirmek için kullanılır. Doktorunuz, şüpheli tiroit doku örneklerini çıkarmak için iğneyi kullanır. Örnek, kanser hücrelerini aramak için laboratuvarda analiz edilir. Tiroit Kanserinde Görüntüleme Testleri Doktorunuzun, kanserin tiroidin ötesine yayılıp yayılmadığını belirlemesine yardımcı olacak bir veya daha fazla görüntüleme testi yaptırmanızı isteyebilir. Görüntüleme testleri bilgisayarlı tomografi (BT) taramaları, pozitron emisyon tomografisi (PET) veya ultrason içerebilir. Tiroit Kanserinde Genetik Testler Medüller tiroit kanseri olan bazı kişiler diğer endokrin kanserlerle ilişkili olabilecek genetik değişikliklere sahip olabilir. Aile öykünüzde kanser olması sonucunda doktorunuz risklerinizi anlamak için sizden genetik testler isteyebilir. Tiroit Kanseri Tedavisi Tiroit kanseri tedavi seçenekleriniz, tiroit kanserinizin tipine, evresine, genel sağlığınıza ve tercihlerinize bağlıdır. Çoğu tiroit kanseri vakası tedavi edilebilirdir. Tiroit Kanserinde Cerrahi Operasyon Tiroit kanserli çoğu insan tiroidin tümünü veya çoğunu çıkarmak için ameliyat edilir. Tiroit kanserini tedavi etmek için kullanılan işlemler: Tiroitin Tamamının Veya Çoğunun Çıkarılması (Tiroidektomi) Çoğu durumda, doktorlar tiroit kanserini tedavi etmek için tüm tiroiti çıkarmayı önermektedir. Cerrahınız, tiroidinize erişmek için boynunuzun tabanına bir kesi yapar. Çoğu durumda, cerrah paratiroit bezlerinin etrafında paratiroit hasar riskini azaltmak için küçük tiroit dokusu jantları bırakır. Bazen cerrahlar buna total tiroidektomi der. Boyundaki Lenf Düğümlerini Çıkarmak Tiroitinizi çıkarırken, cerrah da genişlemiş lenf düğümlerini boynunuzdan çıkarabilir ve kanser hücreleri için test edebilir. Tiroitin Bir Kısmının Çıkarılması (Tiroit Lobektomi) Tiroit kanserinin çok küçük olduğu bazı durumlarda, cerrahınız tiroidinizin sadece bir bölümünü (lobunu) çıkarmayı tavsiye edebilir. Cerrahi Operasyon Yan Etkileri Tiroit cerrahisi kanama ve enfeksiyon riski taşır. Vücudunuzda düşük kalsiyum seviyelerine yol açabilen ameliyat sırasında paratiroit bezlerinize de zarar verebilir. Ayrıca, ses tellerine bağlı sinirlere kazara zarar verme riski de vardır, bu da vokal kord paralizi, ses kısıklığı, yumuşak ses veya solunum zorluğuna neden olabilir. Tiroit Kanserinde Hormon Tedavisi Tiroitektomi sonrası, tiroit hormon ilacı levotiroksini (Levoxyl, Synthroid, diğerleri) ömür boyu kullanmak durumunda kalırsınız. Bu ilacın iki faydası vardır: Tiroidinizin normal olarak ürettiği eksik hormonu sağlar ve hipofiz bezinden tiroit stimüle edici hormon (TSH) üretimini baskılar. Yüksek TSH seviyeleri, kalan kanser hücrelerinin büyümelerini uyarılabilir. Doktorunuz sizin için uygun dozu bulana kadar tiroit hormon seviyenizi birkaç ayda bir kontrol etmek için muhtemelen kan tahlilleriniz olacaktır. Kan testleri her yıl devam edebilir. Tiroit Kanserinde Radyoaktif İyot Radyoaktif iyot tedavisi, radyoaktif olan yüksek miktarda iyot kullanır. Radyoaktif iyot tedavisi, tiroidektomiden sonra, kalan herhangi bir sağlıklı tiroit dokusunu ve ameliyat sırasında çıkarılmamış olan tiroit kanserinin mikroskobik bölgelerini yok etmek için sıklıkla kullanılır. Radyoaktif iyot tedavisi ayrıca tedaviden sonra tekrarlayan veya vücudun diğer bölgelerine yayılan tiroit kanserinin tedavisinde de kullanılabilir. Radyoaktif iyot tedavisini, bir kapsül veya sıvı olarak alırsınız. Radyoaktif iyot, öncelikle tiroit hücreleri ve tiroit kanseri hücreleri tarafından alınır, böylece vücudunuzdaki diğer hücrelere zarar verme riski düşüktür. Radyoaktif İyot yan etkileri: Mide bulantısı Kuru ağız Kuru gözler Değişmiş tat veya koku hissi Yorgunluk Radyoaktif iyodinin çoğu, tedaviden sonraki ilk birkaç gün içinde vücudunuza, idrarınıza bırakılır. Diğer insanları radyasyondan korumak için o sırada almanız gereken önlemler için size talimatlar verilecektir. Örneğin, geçici olarak diğer insanlarla, özellikle çocuklarla ve hamile kadınlarla yakın temastan kaçınmanız istenebilir. Harici Radyasyon Tedavisi Radyasyon terapisi, vücudunuzdaki hassas noktalarda (ışın demeti radyasyonu) X ışınları ve protonlar gibi yüksek enerjili ışınları hedefleyen bir makine kullanılarak harici olarak da verilebilir. Bu tedavi tipik olarak, yaklaşık beş hafta boyunca, haftada beş gün, bir seferde birkaç dakika uygulanır. Tedavi sırasında, bir makine etrafta hareket ederken siz bir masanın üzerinde yatar konumda olursunuz. Dış ışın radyasyon tedavisi, ameliyat olamıyorsanız ve radyoaktif iyot tedavisi sonrası kanseriniz büyümeye devam ediyorsa bir seçenek olabilir. Radyasyon tedavisi, kanserin tekrarlanma riskinin artması durumunda ameliyattan sonra da önerilebilir. Tiroit Kanserinde Kemoterapi Kemoterapi, kanser hücrelerini öldürmek için kimyasal madde kullanan bir ilaç tedavisidir. Kemoterapi tipik olarak bir damar yoluyla bir infüzyon olarak verilir. Kimyasallar vücudunuz boyunca ilerler ve kanser hücreleri de dahil olmak üzere hızla büyüyen hücreleri öldürür. Kemoterapi, tiroit kanserinin tedavisinde yaygın olarak kullanılmaz, ancak diğer terapilere yanıt vermeyen bazı kişilerde faydalı olabilir. Anaplastik tiroit kanseri olan kişilerde, kemoterapi radyasyon tedavisi ile kombine edilebilir. Kanserli Hücreye Alkol Enjekte Etmek Alkol ablasyonu, enjeksiyonu hassas bir şekilde yerleştirmek için ultrason gibi görüntüleme yöntemleri kullanılarak, küçük tiroit kanser hücrelerine enjekte edilir. Bu tedavi, ameliyat sırasında kolayca erişilemeyen bölgelerde meydana gelen kanseri tedavi etmek için yararlıdır. Boynunuz gibi küçük bölgelerle sınırlı yerlerde tekrarlayan tiroit kanseriniz varsa doktorunuz bu tedaviyi önerebilir. Tiroit Kanserinde Hedefli İlaç Tedavisi Hedefli ilaç tedavisi, kanser hücrelerinizdeki belirli güvenlik açıklarına saldıran ilaçlar kullanır. Tiroit kanserini tedavi etmek için kullanılan hedefli ilaçlar: Cabozantinib (Cometriq) Sorafenib (Nexavar) Vandetanib (Caprelsa) Bu ilaçlar, kanser hücrelerinin büyümesi ve bölünmesini sağlayan sinyalleri hedefler. Gelişmiş tiroit kanseri olan kişilerde kullanılırlar. Destekleyici (Palyatif) Bakım Palyatif bakım, ciddi bir hastalığın ağrı ve diğer semptomlarından kurtulmaya odaklanan özel tıbbi bakımdır. Palyatif bakım uzmanları, devam eden bakımınızı tamamlayan ekstra bir destek katmanı sağlamak için siz, aileniz ve diğer doktorlarınızla birlikte çalışır. Palyatif bakım, cerrahi, kemoterapi veya radyasyon terapisi gibi diğer agresif tedavilere maruz kalırken kullanılabilir. Tüm diğer uygun tedavilerle birlikte palyatif bakım kullanıldığında, kanser olan kişiler daha iyi hissedebilir ve daha uzun yaşayabilir. Palyatif bakım, doktorlar, hemşireler ve diğer özel eğitimli profesyoneller tarafından sağlanır. Palyatif bakım ekipleri kanserli hastalar ve aileleri için yaşam kalitesini iyileştirmeyi amaçlamaktadır. Bu bakım şekli, aldığınız küratif veya diğer tedavilerin yanında sunulmaktadır. Tiroit kanseri tanısı korkutucu olabilir. Ne yapacağınızı bilmiyormuş gibi hissedebilirsiniz. Her kanser hastası kendisine uygun olan tedavi ve bakımı bulur. Sizin için neyin işe yaradığını görünceye kadar, bunları deneyebilirsiniz: Tedaviniz hakkında karar vermek için tiroit kanseri hakkında yeterli bilgi edindiğinizden emin olun. tiroit kanserinizin türünü, evresini ve tedavi seçenekleriniz gibi detayları yazınız. Diğer tiroit kanseri mağdurları ile bağlantı kurun. Aynı durumdaki insanlarla konuşmak sizi rahatlatabilir. Bölgenizdeki destek grupları hakkında doktorunuza danışın. Sağlığınızla ilgili neler yapabileceğinizi kontrol edin. tiroit kanseri geliştirip geliştirmediğinizi kontrol edemezsiniz, ancak tedavi sırasında ve sonrasında vücudunuzu sağlıklı tutmak için gerekli adımları atabilirsiniz. Örneğin, çeşitli meyve ve sebzelerle dolu sağlıklı bir beslenme programı hazırlayın, her gece yeteri kadar uyuyun, böylece dinlenmiş hissedin ve fiziksel aktiviteyi haftanın birçok gününe dahil etmeye çalışın. Randevunuz İçin Hazırlanın Sizi endişelendiren herhangi bir belirti ve semptomunuz varsa, gecikmeden doktordan randevu almalısınız. Doktorunuz tiroit sorununuz olabileceğinden şüpheleniyorsanız, endokrin sistemi (endokrinolog) hastalıkları konusunda uzmanlaşmış bir doktora yönlendirilebilirsiniz. Randevular kısa olabileceğinden, iyi hazırlanmış olmak iyi bir fikirdir. Neler Yapabilirsiniz? Herhangi bir randevu öncesi kısıtlamadan haberdar olun. Randevuya hazırlanırken, beslenmenizi kısıtlamak gibi önceden yapmanız gereken bir şey olup olmadığını öğrenin. Randevuyu planladığınız nedenden alakasız görünebilecek bile olsa bütün belirtilerinizi yazın. Önemli stresler veya son yaşam değişiklikleri de dahil olmak üzere önemli kişisel bilgilerinizi yazın. Aldığınız tüm ilaçlar, vitaminler veya takviyelerin bir listesini yapın. Bir aile üyesi veya arkadaşınızı yanınıza almayı düşünün. Bazen randevu sırasında verilen tüm bilgileri hatırlamak zor olabilir. Size eşlik eden biri, unuttuğunuz bir şeyi hatırlayabilir. Doktorunuza sormak için sorular hazırlayın. Doktorunuzla geçirdiğiniz süre sınırlıdır, bu yüzden soruların bir listesini hazırlamak zamanınızı en iyi şekilde değerlendirmenize yardımcı olabilir. Tiroit kanseri için doktorunuza sorabileceğiniz sorular: Ne tür bir tiroit kanserim var? Tiroit kanserim hangi aşamada? Hangi tedavileri önerirsiniz? Her tedavi seçeneğinin yararları ve yan etkileri nelerdir? Başka sağlık sorunlarım var. Onları birlikte nasıl en iyi şekilde yönetebilirim? Tiroit kanseri tedavisi sırasında olağan faaliyetlerimi yürütebilecek miyim? İkinci bir görüş almalı mıyım? Tiroit hastalıkları konusunda uzmanlaşmış bir doktor görmeli miyim? Tiroit kanseri tedavisi konusunda ne kadar hızlı karar vermem gerekiyor? Seçeneklerimi değerlendirmek için biraz zaman alabilir miyim? Hazırlayan: Ahmet Baba Kaynak: www.mutluvesaglikli.com/tiroit-kanseri-tedavi-teshis/