Portakal bitkisinin botanikteki adı ‘Citrus Sinensis’dir. Portakal yağı soğuk presleme tekniği ile portakal kabuğundan çıkarılan bir uçucu yağdır ve kimyasal maddelerden kaçınmak için sadece organik, soğuk-preslenmiş yağları kullanmak en iyisidir. Bu yağ aynı zamanda portakal suyu üretiminin bir yan ürünü olarak da elde edilir. Portakalın özü bir kez çıkarıldığında, yaklaşık 6 ay boyunca, kullanım için güvenlidir. Portakal yağının taze, tatlı, narenciye kokusu vardır ve bu yağ antiseptik, afrodizyak, spazm çözücü, iltihap giderici, gaz giderici, yatıştırıcı ve antidepresan özellikleri ile çok amaçlı kullanıma uygundur. Tatlı ve acı portakal yağları hem sağlığa yararlıdır hem de tedavi edici özellikleri vardır. Şimdi bu özelliklere yakından bakalım. Portakal Yağının Sağlığa Faydaları Antidepresan: Portakal yağının yoğun bir meyve kokusu vardır. Portakalın kabuğu yavaş yavaş soyulurken etrafa yayılan, turuncu renkli meyvenin saldığı, o keskin kokuyu düşünün. Bu koku ruhu canlandıran ve vücudu sakinleştiren, içinizde huzur ve mutluluk yaratan bir kokudur. Özellikle kadınlar için, adet ve menopoz döneminde antidepresan gibi bir işlev görür. Anksiyete / kaygı tedavisinde portakal yağı yaygın olarak kullanılmaktadır. 2000 yılında Fizyoloji ve Davranış dergisinde yayınlanan, 72 kişi ( yaş 22-57 ) üzerinde yapılan küçük çaplı bir çalışmaya göre, portakal yağının kokusu anksiyeteyi hafifletmeye yardımcı olabilir. Çalışmada 72 kişi bir diş tedavi merkezinde yer alan 2 bekleme odasına alınmıştır. İlk bekleme odasına, portakal yağı kokusunu etrafa veren elektrikli bir düzenek yerleştirilmiştir. İkinci odada, ortama hiçbir koku verilmemiştir. Araştırma sonucunda portakal yağı kokusuna maruz kalan katılımcıların (özellikle kadınların) kaygı düzeyinin, kokusuz odadaki gruba göre daha düşük ve morallerinin daha yüksek olduğu gözlemlenmiştir. İltihap Giderici: Enfeksiyon, toksinler, antibiyotik ve diğer ilaçların olumsuz etkileri gibi herhangi bir faktörden kaynaklı iç ve dış yangıların her ikisi için de portakal yağı rahatlama sağlar. Kan dolaşımını uyararak doku şişmelerinin tedavisinde yardımcı olur. Antiseptik: Portakal yağı mikropların yayılmasını engeller ve gargara şeklinde kullanıldığında boğaz ağrılarını hafifletmeye yardımcı olabilir. Ayrıca ağzınızı portakal yağı ile çalkaladığınızda ağız yaralarını iyileştirmeye yardımcı olur. Spazm Giderici: Bu hoş kokulu yağ doğal bir spazm gidericidir ve dolayısıyla yaygın olarak kas sorunları, kronik öksürük, kramp ve ishal gibi pek çok rahatsızlığa neden olan spazmların tedavisinde kullanılmaktadır. Sindirimi Düzenleme: Portakal yağının sindirimi düzenlediği, kabızlığı giderdiği ve C vitamini emilimini arttırdığı bilinmektedir. Masaj yağı olarak karın bölgesine uygulanabilir. Toksinlerden Arındırma: Tatlı portakal yağı bir idrar söktürücü işlevi görerek vücudun toksinlerden arınmasını sağlar. Ayrıca 2. Bir dolaşım sistemi olarak kabul edebileceğimiz lenfatik sistemi, mesaneyi ve böbrekleri uyarır. İdrar yoluyla ürik asit, safra ve aşırı tuz gibi toksinlerin atılmasına ve sıvı tutulumuna yardımcı olur. Yağın detoks ve temizleme özellikleri selülitlerin parçalanmasında ve azalmasında etkili olur. Cinsellik: Afrodizyak özelliklere sahip olduğu bilinmekte olan portakal yağı zevk alamama, cinsel isteksizlik, iktidarsızlık ve sertleşme bozukluğu gibi sorunların tedavisinde sıklıkla kullanılmaktadır. Cilt Sağlığı: Portakal yağı cilt bakımı için ve güzellik ürünü olarak da kullanılabilir. Portakal yağı ciltte kolajen üretimini teşvik eder ve şişlikleri azaltır, ciltteki ince çizgileri giderir. Cilde doğru kan akışını teşvik eder ve cilde doğal bir parlaklık verir. Kırışıklıkların oluşumunu zorlaştırır ve dolayısıyla yaşlanmayı geciktirir. Kuru, tahriş olmuş ciltlerin yanı sıra akne eğilimli ciltlere de yararlıdır. Saça Sağlığı: Portakal yağı saçlarınızı daha sağlıklı kılabilecek birçok özelliği bünyesinde barındırmaktadır. Birincisi, tahriş olan saç derisini yatıştırıcı etkisi vardır. İkincisi, portakal yağı mükemmel bir nemlendiricidir ve kuru, zarar görmüş ve kırılgan saçlar için tavsiye edilmektedir. Üçüncü olarak portakal yağı, saç ve saç derisi için iyi bir C vitamini kaynağıdır. Son olarak portakal yağı saç köklerini güçlendirerek saçların uzamasını ve gürleşmesini sağlar. Saçınıza sağlık ve güzellik katmak için, 10 damla portakal yağını bir miktar zeytin yağı ile karıştırıp saç derinize masaj yaparak sürün. 40 dakika kadar beklettikten sonra saçlarınızı yıkayın. Alzheimer Hastalığı: Araştırma, portakal esans yağı kullanarak aromaterapinin bilhassa AD hastalarında bilişsel işlevin iyileştirilmesine yardımcı olabileceğini önermektedir. Portakal Yağının Cilde Faydaları Selülitlerin giderilmesine yardımcı olur. Yara ve yanıkların iyileşmesinde yardımcı olur. Cildi sıkılaştırarak genç ve parlak bir görünüm kazandırır. Cildi güzelleştirir. Bünyesinde bulunan B ve E vitaminleri ile magnezyum, bakır, demir ve proteinler ile cildi besler. Portakal yağı çok yağlı ve karma ciltler üzerinde oldukça etkilidir. Cilt kırışıklıklarının giderilmesinde yardımcı olur. Akne ve sivilcelerin oluşumunu engeller. Vücudun yorgunluğunu atmasını sağlayarak vücuda dinçlik kazandırır. Cilde canlılık kazandırır. Makyaj temizlemede tonik olarak kullanılabilir. Kuru ve hassab ciltlerde dengeleyici etki sağlar. Portakal Yağının Diğer Faydaları • Yaratıcı ve pozitif düşünmeyi teşvik eder ve sağ beyin fonksiyonlarını destekler. • Lavanta yağı ile birlikte uyku bozukluklarını tedavi eder. • Endokrin ve ekzokrin bezlerinin salgılamasını teşvik eder. Portakal yağının tüketilmesinin süt salgılanmasını geliştirdiği, safra ve sindirim salgılarının üretimini arttırdığı, adet görme periyodunu tekrar düzene soktuğu gözlemlenmiştir. • Hem içten hem dıştan bu yağın düzenli kullanılması vücudunuz için bir tonik vazifesi görür. • Vücudun tüm organ sistemlerinin işleyişini teşvik etmektedir. Portakal Yağı Nasıl Kullanılır? Uçucu yağlar burun, cilt gözenekleri ve saç kökleri vasıtasıyla vücut tarafından emilir. Oradan kan dolaşımına karışır ve vücudu baştan başa dolaşır. Aromaterapinin güzelliği, soluma yoluyla veya esansiyel yağların bölgesel olarak uygulanmasıyla yağdan yararlanacak olmanızdır. Aromaterapi uzmanlarına göre, esansiyel yağ moleküllerinin cilt tarafından emilimi, limbik sisteme (duyguların kontrolünü ve sinir sistemini etkileyen beyin bölgesi) mesajların ulaşımını sağlar. Bu mesajların kan basıncı, stres düzeyleri, kalp atım hızı, solunum ve bağışıklık fonksiyonu gibi biyolojik faktörleri içerdiği düşünülmektedir. • Portakal yağı bir taşıyıcı yağ yardımıyla (örneğin jojoba, tatlı badem veya avokado yağı) inceltilerek cilde uygulanabilir. Ya da sıcak su banyosuna birkaç damla eklenerek banyo yapılabilir. • Vücudunuzda ihtiyaç duyduğunuz bölgelerde masaj yağı olarak kullanılabilir ya da yağ, bir beze ya da mendile birkaç damla dökülerek difüzör ya da buharlaştırıcı ile cilt üzerine tatbik edilebilir. Ancak esansiyel yağları cilde incelterek uygulamanız tavsiye edilir. • Vücudunuzu yıkarken birkaç damla esansiyel yağ kullanabilirsiniz. • Boğaz ağrısını dindirmek için, ılık tuzlu su içerisine birkaç damla acı esansiyel yağ damlatın ve gargara yapın. • Oda spreyi içerisine su ile beraber birkaç damla esansiyel yağ katarak odanızın havasını değiştirebilir ve etkilerinden faydalanabilirsiniz. Portakal Yağının Farklı Alanlarda Kullanımı Portakal yağının faydaları sadece genel sağlık bakımı ile sınırlı değildir aynı zamanda endüstriyel ve evsel birçok kullanımı vardır. • Eviniz için temizlik amaçlı kullanabilirsiniz. Zemin, mobilya ve tezgah üstlerinde yer alan yağ ve lekelerin çıkarılmasında işe yarar. • İçecekler, tatlılar, bisküviler, çikolatalar, şekerler ve hamur ürünleri gibi çeşitli gıda ürünlerine portakal lezzeti ekleyebilirsiniz. • Endüstriyel olarak portakal yağı sabunlar, vücut losyonları, yüz kremleri, oda spreyleri ve deodorantlarda kullanılır. • Tatlı portakal yağındaki D-limonen, son derece etkili bir böcek kovucu maddedir. Kapı ve pencere kenarlarını ve çatlakları, yani evinize zararlı haşerelerin girebileceği yerleri bu yağ ile silin veya yağı buralara sprey ile püskürtün. Ayrıca güveleri, kurtları ve karıncaları defetmek için zehirli maddeler kullanmak yerine bu yağı güvenli bir şekilde kullanabilirsiniz. Önlemler ve Uyarılar: Portakal yağı güneşe çıkarken uygulanmamalıdır. Portakal yağı cilde başka bir yağ veya su ile inceltilerek sürülmelidir. Fazla miktarda kullanılması kusma ve mide bulantısına neden olabilir. Eğer epilepsiniz varsa, hamile iseniz, karaciğerinizde hasar varsa, kronik bir rahatsızlığınız bulunuyorsa, esansiyel yağları sadece nitelikli bir aromaterapi uzmanı gözetiminde kullanmanız gerekir. Unutmayın ki alternatif tıp gerçek tıbbın yerini tutamaz. Doktorunuzun önerdiği tedaviden kaçınarak veya tedaviyi erteleyerek yapılacak kendi kendine tedavi ciddi sonuçlar doğurabilir. Hazırlayan: Ahmet Baba Kaynak: