İsmail BOZKURT

Bu sayfadaki yazılarımda sıkça vurguladığım konulardan biri Kıbrıs Türkleri’nde ciddî anlamda bir bellek sorunu olduğudur. Yakın tarihine bizim kadar yabancılaşmış bir toplum bulmanın zor olduğunu, neredeyse bu topraklara gökten zembille indiğimizi sanan kuşaklar yetiştiğini de birçok kez yazdım. Kurumsal bellekler bakımından da durumun çok farklı olmadığına, değişik vesilelerle tanık oluyoruz. EOKA’cı katillerin, Devlet adına ya da Devlet eliyle Erenköy mücahidi imiş gibi gösterilmesini başka nasıl anlatabilirsiniz?

TMT’NİN KURULUŞ TARİHİ

            Toplumsal belleğimizi “sorunlu” olmasının göstergelerinden biri TMT’nin kuruluş tarihidir. Dün (1 Ağustos 2022) Toplumsal Direniş bayramı olarak, 1571 yılında Kıbrıs’ın Osmanlı Yönetimi’ne geçmesi, 1958’de TMT’nin kuruluşu ve 1976 yılında Güvenlik Kuvvetleri Komutanlığı’nın kuruluşu kutlandı.  Devlet ileri gelenlerinin mesajlarında da bunlar vurgulandı.

            Diğer kutlamalara diyeceğim yok ama 1 Ağustos’un TMT’nin kuruluş günü olduğunun her 1 Ağustos’ta tekrarlana gelmesi akıl almaz bir olay! Çünkü TMT’nin kuruluş tarihi 1 Ağustos (1958) değil, Kasım 1957’dir. TMT kurucularından Burhan Nalbantoğlu bu konularda hiç konuşmadı ama TMT’nin üç kurucusundan diğer ikisi, Rauf Denktaş ile Kemal Tanrısevdi’nin bu yöndeki açıklama ve söylemleri birçok kez kayda geçti.  Hatta Kemal Tanrısevdi’nin günü gününe tuttuğu notlara göre, kuruluş günü 15 Kasım 1957’dir. Denktaş’ın da bunu doğrulayan söylemi vardır. Tanrısevdi’nin notları ve Denktaş’ın söyledikleri bir yana bırakılsa bile, TMT’nin Kasım 1957 ortaya çıkıp sesini iyice duyurduğu kaynaklarla sabittir. İngiliz basınında 26 Temmuz 1957’den başlayarak çıkan haberler, TMT’nin bu tarihten başlayan çok sayıda bildirisi ve eylemi, başta Volkan o dönemin gizli yeraltı örgütlerinin TMT çatısı altında toplanmalarından dolayı sessizliğe bürünmeleri, TMT’yi anlatmak ve desteğini almak için Ankara’ya yapılan geziler var. Bütün bunlar varken, hâlâ daha 1 Ağustos 1958’de kurulduğunu söylemenin anlamı ve mantığı ne, anlayamıyorum.  

            Konu o kadar açık ve kanıtlanmışken TMT’nin kuruluşunu Anavatan Türkiye ile bağlantı kurulduktan sonra ilk bayraktar Rıza Vuruşkan’ın 1 Ağustos’ta görevi devralması ile başlatmak neye hizmet eder ki?  Tam tersi genelde Kıbrıs Türkü’ne, özelde TMT’nin temelini atanlara ve isim babalarına ciddî bir haksızlık ve vefasızlık yapılmakta, kemikleri sızlatılmakta, Kıbrıs Türkü’nün dinamikleri ve tarihi yadsıtılmakta, çarpıtılmaktadır. Dahası Kıbrıs Türkleri’nin Türkiye’nin Ada’daki stratejik azınlığı olduğu (saçmalığı kesin) savına dolaylı olarak destek olunmaktadır.

            Bunu yapanlar, yaptıklarının ayırımında mıdırlar, yoksa yeni kuşaklar gibi “bu ülkeye zembille indiğimizi” mi sanmaktadırlar, sormak gerekir.

Elbette ki Rıza Vuruşkan’ın TMT liderliğini devraldığı 1 Ağustos (1958) önemlidir ve elbette ki TMT, bu tarihten başlayarak Rıza Vuruşkan’ın komutasında neredeyse sıfırdan “yeniden yapılandırılmıştır” ancak bu “yeniden yapılanma”yı TMT’nin kuruluşu olarak algılayıp ondan önce yapılanları görmezlikten gelmek doğru değildir ve toplumsal belleği yok saymaktır. Türkiye ile bağlantı kurulması, profesyonel askerlerin devreye sokulması, silâh sağlanması, insan kaynaklarının eğitilmesi elbette ki bambaşka bir TMT yaratmıştır ama yapılanlar “sıfırdan başlama” değildir. TMT’nin Kasım 1957’de kurulduğu gerçeğini ortadan kaldıramaz, kaldırmamalıdır.

  

SÖZÜN KISASI

            Sonuç olarak kısaca iki hususu vurgulamak istiyorum:

            Bana göre TMT’nin kuruluş tarihi bellidir ama istenirse konunun tanıklarıyla uzmanlarından oluşturulacak bir kurulda ele alınıp bir sonuca ulaştırılması sağlanabilir.    

            1 Ağustos özel bir gündür ve elbette Toplumsal Direniş Bayramı olarak kutlanacaktır.  1571 yılında Kıbrıs’ın Osmanlı Yönetimi’ne geçmesi ve 1976 yılında Güvenlik Kuvvetleri Komutanlığı’nın kuruluşu dolayısıyla de kutlanacaktır ama TMT’nin kuruluş günü olarak kutlanması yanlıştır ve tarihi gerçeklere terstir. Bunun yerine günün TMT ile bağlantısını sürdürmek için “TMT’nin kuruluş günü” yerine “TMT günü,”  “TMT Bayramı” nitelemeleri niye kullanılmasın ki!

            Kaldı ki Varoluş Savaşımımızın ve toplumsal belleğimizin silinmez gerçeği olan TMT’nin kuruluş tarihi “tartışmalı” bırakılmamalıdır.  Dilerim bir yıl sonra, bu ciddî tarihî hata düzeltilmiş olur.