Biden ve Şi ilk kez yüz yüze görüştü: İki lider "kırmızı çizgilerini" ortaya koyacak

ABD Başkanı Joe Biden ve Çin Devlet Başkanı Şi Cinping, G20 Zirvesi için geldikleri Endonezya'nın Bali Adası'nda yüz yüze görüşme gerçekleştirdi.
ABD ile Çin arasında küresel güç rekabetinin ve gerilimlerin arttığı döneme denk gelen görüşme, Biden'ın ocak 2021'de göreve başlamasından bu yana iki liderin ilk yüz yüze buluşması oldu.
Görüşme öncesi yaptıkları kısa açıklamada Biden, kendisinin ve Şi’nin, ülkeleri arasında “görüş ayrılıklarını yönetebileceklerini" ve iki liderin karşılıklı iş birliği alanlarını belirleme konusunda "sorumluluğu" olduğunu söyledi.
Şi ise, Biden ile birlikte iki ülke arasındaki "ilişkileri geliştirmeyi umut ettiğini” belirterek, ABD’li mevkidaşıyla "samimi ve kapsamlı görüş alışverişinde bulunmaya" hazır olduğunu bildirdi.
Görüşmede ikin liderin, Tayvan, insan hakları, ekonomik rekabet, Ukrayna Savaşı, Rusya'ya karşı tutum ve Kuzey Kore konularını ele alması, gerilim kaynağı olan anlaşmazlıklarda "kırmızı çizgilerini" ortaya koyması bekleniyor.
Liderler, daha önce her ikisinin de başkan yardımcısı olarak mevkidaş olduğu dönemde yüz yüze görüşmelerde bulunmuştu. Ancak taraflar, Biden'ın geçen yılın başında göreve başlamasından bu yana yalnızca iki kez çevrim içi ve bir kez de telefonda görüşürken hiçbir araya gelmemişti.
Çin Devlet Başkanı Şi, Covid-19 salgınının başlamasının ardından yaklaşık 2,5 yıl boyunca yurt dışı ziyaretlerine ara vermiş ve yüz yüze diplomasiden kaçınmıştı.
Şi, ilk kez temmuzda Endonezya Devlet Başkanı Joko Widodo'yu Pekin'de ağırlamış, ilk yurt dışı ziyaretini ise eylülde Kazakistan'a yapmış, ardından Özbekistan'a geçerek Şanghay İş Birliği Örgütü Zirvesi'ne katılmıştı.
Biden, geçen hafta yaptığı açıklamada, görüşmede Çinli muhatabına ABD'nin Tayvan ve diğer sorunlardaki "kırmızı çizgilerini" aktaracağını söylemişti.
ABD'nin temel konularda ödün vermesinin söz konusu olmayacağını vurgulayan Biden, "Onunla (Şi) konuştuğumda yapmak istediğim; her iki tarafın kırmızı çizgilerinin ne olduğunu ortaya koymak; onun Çin'in ulusal çıkarları açısından kritik gördüğü şeyin ne olduğunu anlamak, benim ABD'nin ulusal çıkarları açısından kritik olduğuna inandıklarımı aktarmak ve sonunda bu ikisinin çatışıp çatışmadığına karşılıklı karar vermek." ifadelerini kullanmıştı.
Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Zhao Lijian, ülkesinin ABD ile kazan-kazan ilkesine dayanan bir anlayışla ikili ilişkileri geliştirmek istediğini belirtirken, Pekin’in Tayvan konusundaki tutumundan taviz vermeyeceğini bildirmişti.