VATAN Manşet - 19 Aralık 2025
VATAN Manşet - 19 Aralık 2025
İçeriği Görüntüle

Biyologlar Derneği, çift tırnaklı hayvanları etkileyen ve son derece bulaşıcı bir viral hastalık olan şap hastalığına ilişkin bilgilendirme ve uyarı açıklaması yaptı. Dernek, hastalığın hayvan sağlığı, hayvansal üretim, gıda güvenliği ve ekonomik sürdürülebilirlik açısından ciddi riskler taşıdığına dikkat çekti.
Açıklamada, şap hastalığının ağız içi, dil, dudaklar, ayaklar ve meme başlarında içi sıvı dolu kabarcıklar, yüksek ateş, aşırı salya, topallık, yem tüketiminde azalma ve süt veriminde ani düşüş gibi belirtilerle seyrettiği belirtildi. Özellikle genç hayvanlarda kalp kası tutulumuna bağlı ani ölümlerin görülebildiği, erişkin hayvanlarda ise ölüm oranı düşük olsa da uzun süreli verim kayıplarının yaşandığı kaydedildi.
Hastalığın son derece hızlı yayıldığına işaret edilen açıklamada, doğrudan hayvan teması yanında enfekte et, çiğ süt, pastörize edilmemiş süt ürünleri, yem, su, altlık, araç-gereç, giysi ve ayakkabılar yoluyla dolaylı bulaşmanın mümkün olduğu vurgulandı. Uygun meteorolojik koşullarda virüsün hava yoluyla kilometrelerce taşınabildiği, kontrolsüz hayvan nakilleri ve satışlarının salgınlarda belirleyici rol oynadığı ifade edildi. İnsanların çoğunlukla mekanik taşıyıcı olarak hastalığın yayılmasına katkıda bulunduğu, nadiren de olsa çiğ hayvansal ürünlerin tüketimi veya hasta hayvanlarla yakın temas sonucu insana bulaşabildiği aktarıldı.
Şap virüsünün çevre koşullarına dayanıklı olduğu ve özellikle serin, nemli ortamlarda uzun süre canlılığını koruyabildiğine dikkat çekilen açıklamada, hastalık tespit edildiğinde derhal yetkili kurumlara bildirim yapılması, işletmelerin karantinaya alınması ve hayvan hareketlerinin durdurulması gerektiği vurgulandı. Hasta hayvanların izole edilmesi, süt, et ve yan ürünlerinin kesinlikle kullanılmaması gerektiği belirtildi.
Dernek, şap hastalığından ölen hayvanların kesime gönderilmemesi gerektiğinin altını çizerek, bu hayvanların yalnızca yetkili kurumların gözetiminde derin çukurda gömme ve kireçleme, yakma veya uygun tesislerde kontrollü imha yöntemleriyle ortadan kaldırılması gerektiğini kaydetti. Kontrolsüz imha uygulamalarının virüsün çevrede kalmasına ve salgının büyümesine yol açabileceği uyarısında bulunuldu.
Açıklamada ayrıca, şap hastalığının dünya genelinde özellikle Afrika, Asya ve Orta Doğu’da yaygın olduğu, Türkiye’nin coğrafi konumu ve yoğun hayvan hareketliliği nedeniyle risk altında bulunduğu belirtildi. Bu nedenle düzenli aşılama programlarının uygulandığı, ancak zamanında önlem alınmadığında hastalığın kısa sürede birden fazla mandırayı etkileyebildiği ifade edildi. Mandıraların birbirine yakınlığı, kayıtsız hayvan hareketleri ve geç bildirimlerin hastalığın yayılımını kolaylaştıran faktörler arasında yer aldığına dikkat çekildi.
Biyologlar Derneği, şap hastalığıyla mücadelede düzenli aşılama, erken bildirim, hızlı izolasyon, hayvan hareketlerinin kontrolü ve üretici farkındalığının artırılmasının temel yaklaşımlar olduğunu vurgulayarak, bilimsel veriye dayalı, koordineli ve şeffaf bir mücadelenin hayvancılık sektörü ile gıda güvenliği açısından hayati önem taşıdığını belirtti. Dernek, hayvancılıkla uğraşan herkesin ilgili kurumların uyarı ve yönlendirmelerine hassasiyetle uymasının ve halkın yetkili kurumlara destek vermesinin toplum sağlığı ve salgının kontrol altına alınması açısından zorunlu olduğunu kaydetti.