ABD'nin New York kentinde Birleşmiş Milletler ev sahipliğinde düzenlenen Kıbrıs Konulu Genişletilmiş Formatlı Gayriresmi Toplantı tamamlandı.
Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres, iki gün süren görüşmelere ilişkin ardından basına açıklamalarda bulundu.
Guterres, yaptığı açıklamada, bugün yapılan görüşmeleri “yapıcı” olarak nitelendirdi; geçtiğimiz aylarda Cenevre’de mutabık kalınan altı güven artırıcı önlemin dördünde ilerleme kaydedildiğini belirtti. İlerleme kaydedilen konuları, gençlik komitesinin kurulması, çevre ve iklim değişikliğiyle ilgili girişimler (maden bölgeleri dahil), mezarlıkların restorasyonu ve mayın temizleme çalışmaları olarak sıralayan Guterres, mayınlarla ilgili uygulamanın teknik detayların tamamlanmasıyla yapılacağını kaydetti.
Dört yeni geçiş noktasının açılması ve ara bölgede güneş enerjisi kullanımına yönelik sistemin kurulmasına ilişkin görüşmelerin süreceğini ifade eden Guterres, sürecin adım adım ilerlediğini dile getirdi.
- Dört yeni konuda uzlaşı sağlandı
Bunların yanında, dört yeni uzlaşı konusunun masaya yatırıldığını duyuran Guterres, bunların sivil toplumun katılımı için bir danışma organının oluşturulması, kültürel eserlerin paylaşımı, hava kalitesinin izlenmesi ve mikroplastik kirliliğiyle mücadele başlıkları olduğunu kaydetti. Bu girişimlerin tüm Kıbrıslıların yararına olduğu vurgusunu yapan Guterres, en kısa sürede hayata geçirilmesinin kritik olduğunu ifade etti.
Guterres, eylül ayında Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nun liderler düzeyindeki oturumlarında yeniden bir üçlü görüşme yapılacağını kaydederek, bu toplantıyı yıl içerisinde yeni bir beşli toplantının izlemesinin planlandığını açıkladı.
Daha önce mutabık kalınan önlemlerin yanında bugün eklenen konuların da Kıbrıs’taki insanların hayatında gerçek ve olumlu etkiler yaratacağını kaydeden Guterres, bunların sembolik hareketler olmadığına, iş birliği gerektiren adımlar olduğuna dikkat çekti.
Guterres, göreve başladığı gün itibarıyla Kıbrıslı Türk ve Kıbrıslı Rumların güvenlik ve refahı için çalışmalar yaptığını kaydederek, mart ayında bu toplantıyı önerirken amacının net bir şekilde Kıbrıslı Türk ve Kıbrıslı Rum liderler arasında yapıcı diyaloğun sürdürülmesi olduğunu belirtti. Guterres, iki liderin yanında, garantör ülkelerin yetkililerine de katılımlarından dolayı teşekkür etti.
- Guterres gazetecilerin sorularını yanıtladı
Basın mensuplarının sorularını da yanıtlayan Guterres, geçiş noktalarının hangileri olacağı konusunda bir anlaşmaya varıldığını, ancak bu noktalarından bir tanesine ilişkin izlenecek yol konusunda sıkıntı yaşandığını, bunun ilerleyen görüşmelerde ele alınacağını kaydetti.
Guterres, yeni bir görüşme sürecinin başlangıcına yönelik soruya ise bunun karmaşık bir süreç olduğuna dikkat çekerek, Kıbrıs sorunun çözümü konusunda taraflar arasında çok farklı bakış açıları olduğunu hatırlattı. Guterres, “Ancak adım adım güven inşa ediyor ve Kıbrıslıların yararına olacak somut iş birlikleri kuruyoruz.” dedi.
Sürecin devam etmesi yönünde tam bir uzlaşı olduğunu ifade eden Guterres, kendisinin daha fazlasını istediğini, yine de önemli bir ilerleme kaydedildiğini düşündüğünü ve gelinen durumdan memnun olduğunu ifade etti.
TATAR: “BARİKATLARLA İLGİLİ “BİR NETİCE ALINAMADI”
Birleşmiş Milletler ev sahipliğinde New York’ta gerçekleşen 5+1 ‘gayrı resmi’ Kıbrıs Konferansı sona erdi.
Dün gerçekleşen oturumların ardından açıklama yapan Cumhurbaşkanı Ersin Tatar, yeni barikatlar konusunda bir kez daha “netice alamadıklarını” açıkladı, federal bir çözümü savunanları ‘muhalifler’ olarak niteledi, ‘izah edilemez tavizler verebilmekle’ suçladı.
Gençlik Komitesi, çevre konularu, mezarlıklar ve kültürel mirasın korunması ile bakımı konularında olumlu adımlar atıldığını belirten Tatar, yeni barikatlar konusunda ise, “Hemen hemen çözülüyordu. İki tarafta da bir niyet gördüm ama malesef olmadı” dedi.
Tatar, Haspolat, Akıncılar (Lurucina), ve Lefkoşa’nın güneyinde bir yolun konuşulduğunu söyleyen Tatar, özellikle güneydeki yolla ilgili Kıbrıslı Rum liderin ara bölgeden geçiş talep ettiğini, kuzeydeki askerin ise bunu kabul etmediğini söyledi.
Tatar, “Sayın TC Dışişleri Bakanı Hakan Fidan da müdahil oldu konuya. Dedi ki 5 kilometre yola 5 kilometre daha ekleyelim, Kiracıköy’deki yoldan, 10 kilometre ötedeki yoldan geçsinler dedik. Hayır dediler” şeklinde konuştu.
Tatar, barikatlarla ilgili “bir netice alınamadı” dedi.
Tatar, soru üzerine Eylül ayında gerçekleşecek BM Genel Kurul toplantısında Kıbrıslı liderlerin üçlü görüşme gerçekleştireceğini, garantör devletler ve BM’nin de katılacağı 5’li görüşmenin ise, kuzeydeki seçimlerin ardından gerçekleşeceğini ifade etti.
Ayrılıkçı politika ‘iki devletli çözüm’ iddiasını sürdüren Tatar, federasyonu savunan kesimleri ‘muhalifler’ olarak niteledi, dünya basını önünde, federal çözümü savunanları ‘izah edilemez tavizler verebilmekle’ suçladı.
HRİSTODULİDİS: GEREKLİ SİYASİ İRADE OLSAYDI DAHA İYİ SONUÇLAR ALINABİLİRDİ
Dün gerçekleşen oturumların ardından açıklama yapan Rum Yönetimi Başkanı Nikos Hristodulidis, konferansın ‘doğru yönde sonuçlandığını’ düşündüğünü söyledi.
Rum lider, "Gerekli siyasi irade olsaydı daha iyi sonuçlar alınabilirdi. Görüşmelerin yeniden başlaması gibi önemli bir hedefe doğru küçük ama önemli bir ilerleme görüyoruz” dedi.
Hristodulidis, iki lider arasında BM Genel Kurulu’nda Eylül ayında yeni bir görüşme yapılacağını, ayrıca kuzeydeki Cumhurbaşkanı seçimlerinin ardından bu yıl içerisinde yeni bir 5’li konferansın gerçekleşmesi yönünde karar alınmasını önemli bulduğunu belirtti.
Hristodulidis, "Sadece Kıbrıs Türk tarafının Mia Milia (Haspolat) ve Lurucina'daki (Akıncılar) geçiş noktalarını açma önerisini kabul etmekle kalmadık, aynı zamanda Kiracıköy’deki geçiş noktasıyla ilgili de çok tartışma olduğunu ancak Türk tarafının Türk ordusunun da dahil olduğu, onayının gerektiği yönündeki raporlar nedeniyle nihai karar veremediğini, bunun Kızıllar için de geçerli olduğunu söylemek istiyorum" dedi.
Hristodulidis, "İlerleme görmek, yeni teklifler ve yeni atamalar yapılmasını istedik. Bunlar yapıldı" dedi.
