Vatan’ın 23 Mayıs 2023 tarihli sayısında, bu sayfada KKTC Sivil Savunma Başkanlığı ile TC Türk Tarih Kurumu ve Başkent Üniversitesi işbirliğinde yürütülen “Mücahit Ve Mücahidelerin Anlatımıyla Kıbrıs Türk Milli Mücadelesi Projesi”nden söz etmiştim.
Bu projede, ilk aşamada yaklaşık 70 kişinin anlatımlarının kayda geçirilmeleri hedeflenmişti. Dün (28 Ağustos 2023) itibarıyla 29 mücahit/mücahide’nin anlatımları kayda geçirilmiş oldu.
Atatürk, tarih için “tarih yazanlar tarih yapanlara sadık kalmazsa, yaşananlar bizi şaşırtacak bir nitelik kazanır” der. Kıbrıs Türkleri’nin Millî Mücadelesi/Ulusal Savaşımı ya da Varoluş Mücadelesi/Savaşımı, özellikle de Mücadele’nin/Savaşım’ın ana aktörü TMT için de ne yazık ki yapılan daha çok budur. Bu bakımdan sözlü tarih çalışmalarının, tarihin Atatürk’ün belirttiği doğrultuda, gerçeklere uygun olarak yazılması bakımından önemi büyüktür.
***
Değişik bir yöntem uygulanarak, yalnız ses değil, profesyonelce görüntülü ses kaydı da yapılan çalışmaların bir parçası olmak, benim için muhteşem bir iş! Başkent Üniversitesi (Ankara) bünyesi içinde oluşturulan ve kısa adı KITAMER olan, Kıbrıs Türk Tarihi Araştırma Merkezi yöneticisi, değerli dostum Alb. (Em) Doç. Dr. Mehmet Balyemez ile ben, anlatıcı kişiye yardımcı olacak sorular soruyoruz.
Daha önce de bu sayfada dile getirdiğim gibi, içinde yer aldığım, ayrıca/üstelik bolca araştırıp çalıştığım TMT ile Varoluş Savaşımımızı iyi bildiğimi düşünüyorum. Böyle olduğu halde, bu sözlü tarih çalışmasına anlatıcı olarak katılan tarihin canlı tanıklarından, hiç bilmediğim bilgiler ve olaylar dinledim. Tek başına bu husus bile ne denli önemli ve gerekli bir iş yapıldığının kanıtıdır. Eminim ki bu ve bunun gibi sözlü tarih çalışmaları, tarihimizin daha doğru yazılmasında etkin olacaktır.
Tüm kayıtların, projenin üç paydaşı KKTC Sivil Savunma Başkanlığı, Başkent Üniversitesi ve Türk Tarih Kurumu’nda arşivleneceğini, ayrıca belgeseller yapılmasının da düşünüldüğünü belirteyim.
***
Türk Tarih Kurumu ile yakın tarihlerde Başkent Üniversitesi (Ankara) bünyesi içinde oluşturulan ve kısa adı KITAMER olan Kıbrıs Türk Tarihi Araştırma Merkezi, Kıbrıs Türk Tarihi konusunda yoğun çalışmalar içindedir.
Bu bağlamda yürütülen başka bir proje/çalışma’dan, Kıbrıs Türk Tarihi’ne yönelik arşiv oluşturma çalışmalarından da kısaca söz edeyim: Bu başlık altında yapılan çalışmalarla merhum Necati Özkan, Faiz Kaymak, Osman Örek gibi tarihi kişiliklerin arşivleri digital ortama geçirilmiştir. Benim 37 klasörlük arşivimin digital ortama geçirilme çalışmaları da tamamlanmıştır. Sırada Osman Ertuğ’un arşivi vardır. Başka kişisel arşivlerin aynı işleme tabi tutulması yönünde mutabakat sağlanmıştır.
Digital ortama geçirilen arşivlerin belgeleri sahiplerine geri verilmekte; digital arşivleme ile (arşiv sahiplerinin tercihleri o yöndeyse) arşiv belgeleri, KKTC Milli Arşivine teslim edilmektedir.
***
Hem “Mücahit Ve Mücahidelerin Anlatımıyla Kıbrıs Türk Milli Mücadelesi Projesi”nde yer almaktan, hem arşivimin bu şekilde işlev kazanmasından mutluluk duyuyorum. Paydaş kurumlar (Türk Tarih Kurumu, BÜ-KITAMER ve KKTC Sivil Savunma Başkanlığı) ile yöneticilerine, arşivimi digital ortama geçiren ekibe, Sivil Savunma personeline, kayıt yapan ekibe, anlatıcı olarak katkı yapanlara, bölgesindeki çalışmalarda tüm olanakları sağlayan Yeniboğaziçi Belediyesi’ne gönülden ve içtenlikle teşekkür ederim.
Projenin aksamadan ve genişletilerek sürdürülmesi en büyük dileğimdir.
