İsmail BOZKURT
Beni izleyenler, yerel yönetimlere (doğal olarak belediyelere) ilgi duyduğumu bilirler. Belediye sayısının azaltılması gündeme geldikten sonra da bu sayfada birkaç yazı yazdım. Konu hakkında Cumhurbaşkanı, Meclis Başkanı, Başbakan, Meclis Başkan Yardımcısı, milletvekilleri ve siyasal parti başkanlarına hitaben kaleme aldığım 15 Mart 2022 tarihli (aynı tarihte bu sayfada da paylaştığım) bir açık mektubum da var.
Anayasal kuralların bile göz ardı edildiği uzunca bir süreç yaşadık bu konuda ve sonunda Meclis’ten, -bu yazıyı kaleme alırken henüz daha Resmî Gazete’de yayımlanmayan- bir yasa çıktı. Söylemlerden Yasa’nın Anayasa Mahkemesi’ne gideceği anlaşılıyor. Yani öyle görülüyor ki daha bir süre konu gündemde kalacak!
BUNDAN BÖYLE BELEDİYE SAYISI
AĞIZLARA SAKIN YAPILMAMALI
Çıkan yasa ile 28 olan belediye sayısı 18’e düştü. Muhalefet, bu sayıya karşı çıkarak yargıya gideceğini söylüyor. Anayasa Mahkemesi’nden sayı ile ilgili bir karar çıkacağını sanmıyorum. Muhalefet, ileride güç kendisine geçerse sayıyı yeniden yükseltme çabasına girer mi, bilemem. Benim bildiğim ve inandığım birşey vardır: Yerel yönetimlerın/belediyelerin “boz-yap tahtası” olmaması gerektiği!
Yıllardır sürdürülen 28 belediyeli yapı, -en azından bir kısım belediyelerde- aidiyetler, duyarlılıklar ve belli oranda kurumsallaşma yarattı, yerel demokrasi ve “hemşehrilik” ilişkilerini geliştirdi. Şimdi çok sayıda insan ve belediye için herşey sıfırdan başlayacak! Yeni aidiyet, yeni duyarlılıklar, sıfırdan yerel demokrasi, yeniden kurumlaşma ve hemşehrileşme süreci söz konusu!
Elbette ki dinamik bir süreç söz konusudur ve yerel yönetimler/belediyeler bu sürecin dışında kalamaz ama belediyelerin sayısını azaltma ya da çoğaltma gibi bir politika olmaz ki! Böylesi politikalar benim aklıma hiç yatmıyor.
Özellikle UBP önde gelenlerinin bu işin burda durmayacağı ve belediye sayısının zaman içinde altıya (ilçe sayısına) indirileceği ya da indirilmesinin hedeflendiği yönündeki söylemleri çok “tuhaf,” hatta “tuhafın tufağı” ve de “saçma!” CTP de belediye sayısını yeniden 28’e çıkaracağım diye tutturursa, işin “sidik yarışı”na dönme olasılığı çok yüksek!
Elbette ki gün gelir yeni gereksinimlere göre zorunlu yeniden yapılanma gerekip gerekmediği politik tartışma konusu olur ve partiler kendi pozisyonlarını alır ama “be kardeşim / gardaşım,” bırakınız konu yargı denetimi sonucunda nasıl bir hal alacaksa orada dursun; yerel yönetimler kökleşsin ve her belediyenin bir tarihi olsun! Bırakınız insanlarda hemşehrilik dayanışması gelişip gelenekselleşsin; aidiyet, yeni duyarlılıklar, yerel demokrasi ve yeniden kurumlaşma süreci yaşansın!
Elbette ki buna koşut olarak süreci, gerçek bir belediyeler reformu ile beslemek çok önemli, hatta koşuldur. Unutmayalım ki KKTC Anayasası’nın 119’uncu maddesinin (2)’nci fıkrasına göre yerel yönetimlerin kuruluş ve görevleri ile yetkileri, “yerinden yönetim ilkesine” uygun olarak yasa ile düzenlenir. Dikkat edilirse bu kuralda tek ilke vardır: “Yerinden yönetim!” (Bir şey söyleyeyim mi? Ben konuyu Anayasa Mahkemesi’ne götürmek istesem bu “yerinden yönetim ilkesi” üzerinden götürürüm.)
YEREL SEÇİMLERİN GETİRECEĞİ YAPILANMA
Özellikle demokrasinin artık değişmez yaşam biçimine dönüştüğü ülkelerde, seçime katılma oranı genelde düşük, hatta çok düşük olsa da demokrasi zedelenmez çünkü oralarda demokrasi ve de yerel demokrasi içselleşmiştir. Bizim de bu aşamada olduğumuzu söylememiz gerçekçi değildir, yani demokrasiyi tam olarak içselleştirmiş değiliz. Bunun ana nedeni ve sorumlusu siyasettir. Geçmişte % 90’lara varan seçime katılma oranının her seçimde biraz daha eriyerek % 60’lara gerilemesinin sorumluluğunu halka yüklemek saçmalık ve “abesle iştigal”dir.
Belediyelerin sayısını azaltma süreci toplumu çok yordu, gerdi ve çok zaman kaybettirdi. Alınan sonucun bütün bunlara değdiğini söylemek olanaklı değil! Bu bakımdan bir kez daha benzer bir süreç yaşamak hangi akla hizmet eder ki?
Sözün kısası yerel yönetim/belediyeler artık “boz-yap tahtası” olmaktan çıkarılmalıdır.
