Dil, insanlığın gelmiş geçmiş en önemli buluşlarından biridir
• Günümüzde 7.000 kadar dil konuşuluyor
• Dilcilerin çoğu, sosyal bağ kurmanın pratik bir yolu olarak ilkel dil formunun yaklaşık 100-110 bin yıl önce türediği görüşünde. Özellikle anne ile bebek arasındaki iletişim ve doğadan yansıyan seslerin yinelenmesi dillere gelişim yolunu açtı
• Dünyanın en yaygın konuşulan dili Mandarin Çincesidir. 1,3 milyar kişi bu dili ana olarak konuşurken onu İspanyolca, İngilizce, Hintçe ve Arapça izler
• Osmanlı atalarımız etki altına aldıkları topraklarda dilimizi öğretmiş olsalardı, günümüzde en az 900 milyon kişi ana dil olarak Türkçe konuşacaktı
• Sömürge politikalarının ve göçlerin bir sonucu olarak, dünyadaki Portekizce konuşanların yalnızca % 5’i Portekiz’de, asıl çoğunluk ise Brezilya’da yaşıyor
• Konuşulan 7.000 dilden 900’ü (8,5 milyon nüfuslu) Papua Yeni Gine’de konuşuluyor
• Rusya’nın Avrupa topraklarını hesaba katarsak, Avrupa’nın coğrafi olarak en yaygın konuşulan ana dili Rusçadır, sonra Almanca ve Türkçe gelir
• Islık dili: Türkiye, Yunanistan, Kanarya Adaları ve Brezilya’da uzun mesafeden ıslık melodileriyle iletişim kurabilen topluluklar vardır.
• İşaret dili küresel değildir, dünya çapında 300’den fazla işaret dili kullanılır
İsrailliler ve Araplar birbirinden nefret etse de, İbranice ile Arapça amca çocuğu kadar birbirine yakın iki dildir
• Farsça, Kürtçe, Ermenice ve de Hintçe, köken olarak Arapçayla değil Almanca ile akraba dillerdir
• Bask, Ainu ve Piraha izole dillerdir ve bilinen dilsel akrabaları yoktur
• Türetme dil: Yaklaşık 2 milyon kişi Esperanto dilini konuşuyor. Bazıları ajanlık alanında kullanılan, Esperanto, Klingon (Star Trek), Dothraki (Game of Thrones) gibi 200’e yakın türetme dil bulunmakta
• Güney Afrika Cumhuriyeti’nin 11 resmi dili varken, Hindistan’ın resmi dili tam 22’dir. ABD ve İngiltere’nin ise resmi dili yoktur
• Dünyada 50’ye yakın farklı alfabe kullanılır. Kore alfabesinin en kolayı olduğu söylenir
• Kamboçya’da konuşulan Kmer dili, en ses zengini dildir, alfabesinde 74 harf bulunur. (Bebeğinize YouTube’dan Kmerce dinletin, edindiği bu ses zenginliğiyle yeni dilleri ileride çok rahat öğrenecektir)
• Yalnızca 12 harfi olan dünyanın en küçük alfabesi Papua Yeni Gine’de konuşulan Rotokas dilidir
• İngilizce her ne kadar bir German dili olsa da, söz varlığının %30’u Fransızcadan, % 28’i Latinceden ödünçlenmiştir. Bir tutam da Viking dilleri etkisi vardır
• ABD’deki İspanyolca konuşan (Hispanik kökenlilerin) sayısı 63 milyon, İngiliz kökenlilerin sayısı 46 milyon, Alman kökenliler 42 milyon, İrlanda kökenli 32 milyon, İtalyan kökenlilerin ise 17 milyondur
• Eski Japoncada tıpkı Türkçedeki gibi 8 ünlü ve belli bir ses uyumu vardı. Bugün ise İtalyancadaki gibi 5 ünlü var: A, i, U, E, O
• Yazılarının benzediğine bakmayın, Japonca ile Çincenin köken ilişkisi sıfırdır
• Japonca ile Türkçe amca oğlu kadar yakındır diyemeyiz ama akraba değildir de diyemeyiz. Japonların atalarının bir bölümü Türkçe ile soydaş bir Altay dili konuşmuş olmalı. Araştırmalarımız sürüyor
• Bilinen en eski dil Güney Hindistan’da konuşulan Tamilce olabilir.
Okudukça - Dünya Dilleri Hakkında : Halil OCAKLI
Cumhur Deliceırmak
Yorumlar