Sayın okurlarım bu yazımı 11/04/2016 yılında yayınlamıştım. Geçen hafta da yine daha önce yayınlamış olduğum ‘ Bu hafta trafik kazalarında kim ölecek’ yazımı bu muteber gazetede yayınlamıştım. Bunu yapmamın bir tek nedeni var. O DA İNSAN HAYATINI KURTARMAK, ONLARI TRAFİĞE KURBAN VERMEMEK İÇİNDİR... Ne kadar bilinçlenirsek o kadar, trafik kazalarından sakınmış oluruz. KKTC de çok çalışkan gönüllü 2 derneğimiz mevcut TKÖD ve TRAYKAD. Sürekli başkanları yıllardır bıkmadan usanmadan hem halkımıza, hem hükümetlerimize uyarılarda bulunuyor. Ancak arzu edilen düzeye maalesef erişemiyoruz. En büyük nedeni Transport konusunda ilimsel çalışmaların eksikliği, uzman elemenlerı olmayışıdır. Yalnız kara trafiğine bakacak olursak, kazaların bir nebze bile önlenebilmesi için YOL GÜVENLİĞİ KOMİSYONU kurulması lazım. Bu komisyonda hükümet temsilcisi olmasına rağmen , bağımsız uzman kişilerden oluşur. Dünya’daki trend şimdi bu... trafikde en çok kazaya neden olan sürati bu gün yine irdeleyeceğim. Ümit ederim bir fayda sağlar.
Sürat nedir?
Sürat bir noktadan bir noktaya en hızlı zaman zarfında ulaşmak için harcanan efordur.
Trafikde sürat yol güzergahındaki limitlere bağlıdır. Bazı bölgelerde 50km bazı bölgelerde 65km üzerinde hız yasaklanmıştır. Peki neden? O bölgelerdeki trafik yoğunluğu ( density), önceden oluşan trafik kazaları ve bölgedeki Ekonomik aktiviteler, sürat yasaklamalarını getirir.
Ancak ölümcül kazalar genelde trafiğin az olduğu düz yollarda gelişir... Bunları biliyoruz. Bunların önemi ne? Zaten sorun da burda. Önemsemediğimiz için.. Hocanın başka işi yokda bunlarımı inceliyor de diye bilirsiniz. Evet. Yalnız ben değil gelişmiş ülkeler Süratin etkilerini, karakterini, maliyetini ve insan hayatına verdiği zararları incelediler. Sonuç hiç de iç açıcı değil. Kıbrısta trafiğe verilen CAN kaybı 1974 savaş da verdiğimiz can kaybından daha fazla... Ortalama her hafta bir kişi yollrda can veriyor. Türkiye de durum çok daha vahim. Hele yanaşan Bayram beni öylesine korkutuyor ki... Trafiğe daha kaç kurban vereceğiz sorusu, beni titretiyor. Artık bu soruna İLİMSEL olarak yaklaşmak mecburiyetindeyiz. Bu da Eğitimle olur ilk okullardan başlayarak, trafik bilincini aşılamalıyız. Hergün için çocuklarmıza yollarda yürürken nasıl dikkatli olmaları gerektiğini ( Green man concept) getirmeliyiz. Üniversitelerimiz Transport uzmanı yetiştirmeli ve gereken tüm araştırmalar yapılmalıdır. Bu durum hem vahim, hem de acildir... yalnız CAN kaybı değil, Ekonomik kayıplarmızın da dudak uçurucu boyutlarda olduğunu artık idrak etmeliyiz.
Neden Sürat yaparız? Bir araştıralım...
1Gösteriş yapmak , Hava atmak için
2Sürat heyecanına kapılmak için
3Acil bir yere gitmek için
4Alkol veya uyuşturucu alıp aslan kesildikten sonra
5Dalgınlık ve uykusuzluk ( limitlerin olduğu bölgelerde)
Bunlar birçoğumuzun hiç önemsemediği sebebler. Hele GENÇ isek hiç takmayız. Taa ki ÖLÜME NEKADAR YAKIN OLDUĞUMUZU anlayana kadar.
Altınızdaki araba en az 1.5 – 3.5 tondur. Siz bu kadar ağır bir demir parçsı ile 100-150 kilometre hızla hareket ediyorsunuz. Karşıdan gelen varsayalım ayni hızla gelmektedir. Diyelim ki 2 tonluk iki araba, kafa kafaya ( head to head) çarpıştığı zaman nekadar kinetik joules enerji üretir biliyormusunuz.
Kinetik enerji = Ek . sq. (v).m/2
2000 mass (m) Velocity of collision (v) 20m/s
20.20.2000/2= 400000 joules
İşte bu nedenle arabalar hurdaya döner ve içindekiler sağ kalmaz. Sizleri (Accelaration,velocity,density, volume, frequency, kinetic enerji v.s ) fomulleri ile boğmak istemem. Önemli olan SÜRATİN ÖLÜM getirdiğini bir nebze olsun anlamanızdır.
Sürat önlemleri
1-Hız kameraları
Trafiğin yoğun olduğu bölgelerde, trafik akışını kontrol etmek ve tıkanıklığı önlemek için kullanılır. Kameralar en çok hız yapılan bölgelerde, kaza yapılan bölgelerde konuçlandırılır. Trafik ışıklarında ki çember ihlallerinde, Trafik ışıkları ihlalinde,Cep telefonu kullanımında ( araç kullanırken) proğramlanabilir.
2-Average speed kameraları ( Point to point)
Ülkemize yeni gelen ortalama hız takipcisi ASC ( point to point) kameraları iki nokta arasında ortalama hızınızı kayd eder. Yüksek hızla 2. Kameraya gelmişseniz ceza yazar.
Ayrıca ayni sistem tıkanıklığı ( congestion) önlemek için de kullanılır. Belirli bölgelerde giriş ve çıkışlarnızda tıkanıklık harcı ödemek mecburiyetindesiniz.
Bu tip kameraların etkisi iyi kullanıldığı takdirde trafik kazalarını % 35 ini önler. Son verilere göre KKTC de % 40 önlemiştir. Ben bundan gurur duyuyorum. 21/11/ 2001 de İstanbul kent içi ulaşım şurasına sayın Doç. Dr. Rafet Bozdoğan Tarafından davet edilmiştim, ayni şekilde KKTC İç işleri Bakan müsteşarı Ali Alnar Beyefendi LAÜ ye yolladığı 7 mayıs 2004 tarihli yazıda Ulusal Trafik güvenlik projesi hakkında bilgilermize müraacat etmişti. Trafik kazalarının önemli bir kısmının kamera sistemi ile önlenebileceğini arz etmiştim ve nasıl nereden alınabileceğini izah etmiştim. Ancak Transport Law diye bilinen kanunların ve uygulamaların eksikliğinden, bu sistem arzu edilen seviyeye ulaşamamıştır. Örneği: Sistem FIX PENALTY uygulaması içerir... Incremental değil yani asgari ücrete bağlı yükselen bir ceza sistemi değil. Suçu işleyen cezalandırılır, araç sahibi değil. Ceza 3 gün içerisinde tevdi edilmelidir ki şikayet hakkınızı unutmadan kullanabilesiniz. Mazbata şikayet hakkınızı kullanabileceğiniz forumuda beraberinde tevdi edilmelidir. Davasız HAL edilen bir sistem olduğu için Resmi oluşyurulan bir Trafik Kurumu tarafından hal edilmelidir. Yukarda sıraladığım durumlar hal edilirse hem mahkemeler rahatlar, hem Vatandaş, hem hizmet kalitesi artar.
3- Trafik ışıkları,
Trafikde durmanız içindir, ihlal etmeniz için değil. Gelişmiş ülkelerde cezası caydırıcıdır.
4- Trafik işaretleri ( yatay ve dikey)
Ülkemizde ki en büyük eksiklik yatay trafik işaretlerinin yok denecek kadar az olması. Olan çizimlerin kalitesiz ve kifayetsiz oluşu. Dikey trafik işaretlerinin standardının belirlenmemesi, yetersizliği ve kifayetsizliği maalesef hem kazalara hem de büyük ekonomik kayıplara neden olmaktadır. En küçük kaza ortalama 1000 TL Büyük kazalar 60000 TL ve üzeri. Bir yılda olan kazaların blançosu kaç milyon TL biliyormusunuz? Bunun Ekonomiye olan etkisi, Can kayıpları, Rehabilatasyon ve hastahane masrafları , iş gücü kaybı ve tabii grey ekonomi... Sigortaların zararı. Ailenin ekonomisinin çöküşü v.s
Beyaz boya ile boyattığınız yollara harcadığnız paralara ve emeğe yazık... zaten iki gün sonra ne rengi kalır nede bir işe yarar. İngiliz müstemleke devrinde kullanılan Termoplastik
Maliyet ve performansı, uzun ömürlü, termoplastik bağlayıcı sistemlerdi ,yol ölür işaretler hala kalırdı.. Temel yol işaretlerinin en yaygın türlerinden biri olan genellikle üç çekirdek kimyasallardan oluşur. Hidrokarbonlar, rosin esterleri veya maleic modifiye reçine esterleri (MMRE). Termoplastik kaplamalar çoğu genellikle homojen kuru karışımları bağlayıcı Reçineler, maddelerden, cam boncuk (veya diğer optik), pigment ve dolgular. Bunların kullanımı özellikle performans avantajları, sağlamlık dayanıklık ömrünü ((durability) , retro yansıtırlık ve VOC solventler eksikliği nedeniyle boyalar üzerinde dayanıklık artmıştır.
Termoplastik işaretler, özel olarak tasarlanmış araçlar kullanılarak uygulanır. Genellikle modu işaretleme termoplastik yol kaplama trafik satırlarına makine çizgi denilen profesyonel ekipman uygulanması gereken ve yol boya imalat yaygın olarak adlandırılan bir aygıt tarafından ön ısıtma gerekir. Termoplastik mix, uygulama aparatı beslenen önce kamyonlarla yaklaşık 200 ° c (400 ° F) ısıtılır. Sık sık şap kutusu veya şerit silah bu. Hemen termoplastik uygulandıktan sonra böylece plastik sertleşir önce onlar embed cam boncuk sıcak malzeme serilir. Bu boncuklar ilk retroreflection sağlamak. İşaretleme giyer ilk boncuk ve kullanımı sırasında kaybolur bağlayıcı ile karışık boncuk uzun vadeli retroreflectivity sağlayan ortaya şunlardır. Çoğu termoplastik beyaz ve sarı renklerde üretilen ama kırmızı,yeşil ve mavi gibi diğer renkler de üretilebilir.
Geceleri olan Trafik kazalarının en büyük nedenlerinden biri yatay trafik işaretlerinin kifayetsizliğidir.
ImageImage5-Design speed (v)Design elements and Humps
Bir yol yapımı için önemli (ADT) günlük ortalama trafik,(DHV) yolun bir saatdeki max. Hacmi, (D) şeritlerin dağılımı, (T) yolu kullanan kamyon ve kamyonetlerin sayısı ve (v) Sürat panlaması ( design speed), yol planının en önemli unsurlarıdır.
Aşağıdaki tablo HIZ azaltılması için gereken Stratejileri ve cihazları gösterir. Burada geniş bilgiye yer vermek imkansız, ancak nekadar büyük maalitler içerdiğini anlıyorsunuzdur. NEDENİ İNSAN HAYATINI KURTARMAK ve ÇOK YÜKSEK EKONOMİK MAALİYETLERİ ÖNLEMEKTİR.
ROAD SAFETY ( yol güvenliği ) araştırmalarıda bu iki temel unsur üzerinde yapılır.ImageImage
Bugün yalnız sürat olayına değindik. Bakınız bize Gösteriş yapmak , Hava atmak ,Sürat heyecanına kapılmak ,Acil bir yere gitmek için,Alkol veya uyuşturucu alıp aslan kesildikten sonra ,Dalgınlık ve uykusuzluk nekadar maaliyet getirir ve İnsan hayatına mal olur GÖRDÜNÜZMÜ ?...
SİZCE BU İLİM DALININ FAYDASI YOKMU? EN ÇOK İŞ ALANINA SAHİP, EKONOMİK DENGELERİ DÜZENLEYEN, İNSAN HAYATINI KORUMAK İÇİN BUKADAR ÇALIŞMA YAPAN BİR İLİM NEDEN ÜLKEMİZDE YERİNİ BULAMIYOR.
Saygılarmla
